Dagelijkse producten mogelijk gevaar voor ongeboren kind

Begin dit jaar heeft de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) een rapport uitgebracht waarin wordt gewezen op de mogelijke gevaren van allerlei chemische stoffen waar wij dagelijks mee in aanraking komen.
Veel chemische stoffen werken hormoonverstorend, wat effect zou kunnen hebben op de ontwikkeling van de organen van je ongeboren kind als hersenen, immuun systeem en voortplantingssysteem.

In Denemarken, Frankrijk België en Engeland waarschuwen artsen/verloskundigen stellen die zwanger willen worden of zwanger zijn voor de mogelijke gevaren van de vele chemische stoffen waar we dagelijks mee geconfronteerd worden.
De Nederlandse overheid vindt waarschuwen (nog) niet nodig. Onze overheid wacht op adviezen uit Brussel. De Deense, Franse, Belgische en Engelse overheid vindt dat het te lang duurt voordat Brussel met regelgeving komt en grijpt zelf  in. Deense en Engelse zwangeren krijgen een folder waarin tips en adviezen staan om blootstelling te verminderen.

Wat is er aan de hand?

De laatste decennia wordt steeds meer gebruik gemaakt van allerlei chemische stoffen, niet alleen in bestrijdingsmiddelen waar je ze in verwacht, maar in alles waar we iedere dag en continue me in aanraking komen.

Voor iedere chemische stof is middels testen aangegeven tot welke grens ze veilig zijn voor mensen. Maar dit wordt PER stof onderzocht en de norm wordt gesteld op volwassenen. In de praktijk kom je dagelijks in aanraking met tientallen chemische stoffen en krijg je dus een mix van deze stoffen in je lichaam. In test voor de bepaling van de veiligheid is niet onderzocht wat juist die combinatie van verschillende stoffen met de mens doet.

Daarnaast zijn grenzen voor veiligheid gesteld voor volwassenen. Maar je ongeboren kind krijgt via jouw bloedbaan deze stoffen ook binnen in concentraties die mogelijk verstorend kunnen zijn op de ontwikkeling van allerlei organen, het immuunsysteem, de hersenen en het voortplantingssysteem.

Zijn er bewijzen?

Nee, voor de effecten van deze hormoonverstorende chemische middelen op de mens zijn nog niet voldoende bewijzen dat ze echt ingrijpen op de ontwikkeling van bovengenoemde  organen en systemen. Onderzoek bij mensen is ook heel lastig. De effecten van blootstelling in de baarmoeder en jonge kindertijd worden vaak pas tientallen jaren later duidelijk.

Maar…. bij dierproeven wordt telkens weer bewezen dat de chemische stoffen schadelijk zijn. Er worden gedragsveranderingen gezien die duiden op neurologische afwijkingen en veranderingen in het hormonale systeem, denk hierbij aan verminderde vruchtbaarheid, toenamen van diabetes 2, toename van overgewicht ed.
Bij dieren zijn de chemische stoffen bewezen schadelijk.

Wat zeggen wetenschappers?

Honderden wetenschappers in Europa hebben een verklaring ondertekend waarin ze aangeven dat zwangere vrouwen (en stellen die zwanger willen worden) adviezen moeten krijgen om zo min mogelijk blootgesteld te worden aan deze chemische stoffen. Deze wetenschappers vinden dat de bewijzen  met dierproeven in ieder geval voldoende aanwijzigen zijn dat het bij mensen mogelijk ook schadelijk is, waarbij het ongeboren en jonge kind natuurlijk veel vatbaarder zijn dan volwassenen omdat alle organen nog aangelegd en verder ontwikkeld moeten worden.

Zo zien we de laatste decennia een toename in onvruchtbaarheid bij mannen,  een toename van borst- en teelbalkanker op jonge leeftijd en toename van diabetes type 2. Bij dierproeven met chemicaliën worden deze afwijkingen, veroorzaakt door de chemicaliën, gezien.

Hoewel de effecten op mensen nog niet onomstotelijk bewezen zijn vinden deze wetenschappers dat je beter kunt voorkomen dan ‘genezen’. Met andere woorden, informeer zwangeren over de mogelijke gevaren en geef ze tips om blootstelling te verminderen. Ze kunnen dan zelf beslissen wat ze met deze informatie doen.
Als je een zwangere niet informeert over de mogelijke gevaren van blootstelling aan hormoonverstorende chemicaliën heeft ze geen keuze om te proberen blootstelling te verminderen.

Minister Schippers van Volksgezondheid is het niet eens met de wetenschappers. ZIj vindt dat er nog te weinig keiharde bewijzen zijn en wil zwangeren niet onnodig ongerust maken. Het RIVM vindt ook dat het nog te vroeg is om zwangeren over deze gevaren te informeren.

Om welke stoffen gaat het? en wat kun je zelf doen?

Bestrijdingsmiddelen in land- en tuinbouw: was groenten en fruit goed. Eet zoveel mogelijk verschillend fruit en groenten. op ieder soort worden andere bestrijdingsmiddelen gebruikt, door veel te variëren voorkom je stapeling van 1 stof. Eet zoveel mogelijk groenten en fruit uit eigen land, hier zijn de normen voor gebruik strenger dan in veel andere landen. En het beste is nog om onbespoten groenten/fruit (biologisch) te eten.

Weekmakers in plastic: om plastic flexibel te houden worden weekmakers gebruikt. Weekmakers laten los van het plastic en komen zo in het voedsel wat in de verpakking zit.  Ook in blik zitten deze stoffen.
Eet zoveel mogelijk vers, niet verpakt voedsel.

Parabenen worden gebruikt als concerveringsmiddel (zorgen dat iets langer bruikbaar blijft); zitten in heel veel producten, denk aan cosmetica, schoonmaakmiddelen, kant en klare sauzen (herkenbaar aan E214 t/m E219), inkt, lijm en verf (meestal verf op waterbasis). Gebruik cosmetica op natuurlijke basis, zonder parabenen. Denk hierbij ook aan je zeep en shampoo en natuurlijk al helemaal aan de producten die je voor je baby koopt. Ook schoonmaakmiddelen zijn parabeenvrij (ECO) te koop. Gebruik geen parfum of luchtverfrissers.

Chemische stoffen op je meubelen, in kleding en linnengoed: (nieuwe) meubelen ademene allerei chemische stoffen uit. Deze komen in stof en lucht terecht. Ventileer je huis daarom goed, lucht minimaal 2 x per dag minstens 5 minuten. En stof en zuig minimaal 1 x per week. Was kleding en linnengoed voor gebruik. Denk hier zeker aan bij je baby spulletjes! Heb je nieuwe meubelen, ventileer dan vaker en langer. Denk hier ook aan bij de babykamer!

Billendoekjes: bevatten allerlei chemische stoffen. Gebruik  ze niet te veel, maak de billen schoon met lauw water en watten ipv met billendoekjes. Beperk het gebruik van billendoekjes tot buitenshuis.

Speelgoed: in veel plastic (PVC) speelgoed wordt nog stees weekmakers gebruikt. De normen die gesteld zijn voor gebruik van weekmakers zijn volgens wetenschappers nog steeds te hoog. koop speelgoed zonder weekmakers.

Nogmaals, de gevaren van deze chemische stoffen zijn niet onomstotelijk bewezen voor mensen. Dierproeven laten zien dat de chemische stoffen hormoonverstorend werken waardoor er meer onvruchtbaarheid, borstkanker, teelbalkanker en diabetes 2 bij dieren die werden blootgesteld wordt gezien. Of dit bij mensen ook zo is weten we gewoon nog niet. Toch wilde ik jullie deze informatie niet onthouden. Doe ermee wat je wilt… Persoonlijk vind ik dat mensen geïnformeerd moeten zijn over MOGELIJKE gevaren, je kunt dan zelf beslissen of je  wel of niets iets  wilt doen met deze informatie.

Sandra Vuik
verloskundige