Depressie na bevalling

Postpartum depressie, ook wel postnatale depressie genoemd.

Een postnatale of postpartum depressie is een ernstig ziektebeeld waar je echt hulp voor moet zoeken. In deze blog lees je wanneer je aan de bel moet trekken, wat de symptomen zijn, hoe je als partner de signalen herkent en wat je zelf kunt doen.

Depressie na bevalling

Postpartum depressie, ook wel postnatale depressie genoemd

Een postnatale of postpartum depressie is een ernstig ziektebeeld waar je echt hulp voor moet zoeken. In deze blog lees je wanneer je aan de bel moet trekken, wat de symptomen zijn, hoe je als partner de signalen herkent en wat je zelf kunt doen.

Wat is depressie na bevalling?

Letterlijk betekent postpartum depressie een depressie ontstaan na (post) de bevalling (partus).

Een postpartum depressie treedt echter niet alleen op na een bevalling, maar kan ook ontstaan na een miskraam, abortus provocatus en zelf na een adoptie.

Vroeger sprak men van een postnatale depressie, maar nataal betekent geboorte en heeft betrekking op het kind. Tegenwoordig spreken we dus van postpartum, na de bevalling, want dit heeft betrekking op de moeder. Omdat veel mensen nog steeds de zoekterm postnatale depressie gebruiken, gebruiken wij deze termen door elkaar heen om de vindbaarheid voor jou te verhogen.

Ongeveer 10% van de "jonge" moeders krijgt te maken met een meer of mindere vorm van een postnatale depressie.

Een postpartum depressie heeft dezelfde verschijnselen als een “gewone” depressie: angst, slapeloosheid, lusteloosheid, neerslachtigheid enz.

Bijna iedere jonge moeder kent een periode dat het niet zo lekker gaat. Je baby slurpt al je aandacht op, tijd voor jezelf  is er niet en als je dan ook nog eens een onrustige baby hebt denkt iedereen wel eens "waar ben ik aan begonnen".
Maar bij een post partum depressie is er meer aan de hand. Er is sprake van een echte depressie die behandeld moet worden.

Een postnatale depressie gaat niet vanzelf over!!

Bij moeders die een postpartum depressie ontwikkelen zie je vaak in de kraamdagen al tekenen die bij de omstanders alarmbellen zouden moeten laten afgaan.

Toch wordt bij een postpartum depressie vaak veel te laat een diagnose gesteld.

Vrouwen schamen zich, je hoort immers blij en gelukkig te zijn , partners denken "ach er komt zoveel op haar af, het zal wel normaal zijn dat ze van slag is", waardoor het vaak weken tot maanden duurt voordat een huisarts bezocht wordt.

Daarbij komt het ook nog veel te vaak voor dat huisartsen niet alert reageren als een jonge moeder bij hen komt met klachten die zouden kunnen wijzen op een post partum depressie.
Het is dan ook ontzettend belangrijk dat jij zelf (en je partner) heel goed weet wanneer jouw alarmbellen af zouden moeten gaan en je hulp moet gaan zoeken.

Bronnen:
Nederlans fonds geestelijke gezondheid
National Mental Health association
Depression after delivery inc.
Postpartum stress center

Overzicht onderwerpen

    Babyblues of een postnatale depressie

    Maar liefst 50 tot 80% van de vrouwen die net bevallen zijn hebben last van een dipje.

    De zogenaamde kraamtranen zijn heel bekend en worden door iedereen geaccepteerd.

    De babyblues treedt meestal op tussen de 4e en 10e dag na de bevalling.

    Je ziet het even niet meer zitten, je bent moe, huilt om alles en wordt boos om dingen waar je vroeger je schouders over ophaalde. De baby blues gaat na een aantal dagen (veel vrouwen hebben er maar 1 of 2 dagen last van) over.
    Een goede nachtrust of de baby een dagje uitbesteden helpen om je weer op de been te krijgen en weer te gaan genieten van de kleine en van het leven.

    Bij een PostPartum Depressie (PPD) gaan de negatieve gevoelens echter niet over, nee, ze worden alleen maar erger. Je ziet het niet even niet meer zitten, nee als je eerlijk bent vind je er eigenlijk niets meer aan.

    Je kunt niet genieten van je baby, je voelt je hondsmoe en eigenlijk is alles je teveel. Hoeveel rust je ook neemt, je levenslust neemt niet toe, je blijft het gevoel hebben dat je  het niet aan kunt en ziet geen uitweg om de dingen weer als prettig te ervaren.

    Een postnatale depressie treedt vaak ook veel later op dan de baby blues, soms pas weken tot maanden  na de bevalling.

    Ongeveer 10% van de “jonge” moeders krijgt te maken met een meer of mindere vorm van een PPD. De top van de depressie ligt meestal tussen de 4 en 6 maanden na de bevalling.

    Heb je last van depressieve gevoelens, vind je niets meer leuk en gaat het niet na een paar dagen of met een goede nacht slapen (je partner kan een nachtje voor de baby zorgen zodat jij kunt slapen) over, zoek dan hulp.

    Een postpartum depressie duurt vaak veel langer dan nodig omdat stellen niet aan de bel trekken en denken dat de negatieve gevoelens worden veroorzaakt door alle veranderingen die jullie hebben ondergaan nu er een baby is.

    Een postpartum depressie gaat niet vanzelf over, zoek daarom hulp zodra je merkt dat je meerdere tekenen van een depressie vertoont.

    Postnatale depressie komt vaak voor

    Er wordt weinig over gesproken, maar een postpartum depressie komt veel vaker voor dan je denkt!

    In Amerika is het grootste onderzoek gedaan naar ernstige depressieve gevoelens tijdens en na de zwangerschap ooit. Bovendien zijn vrouwen die positief screende op depressie voor het eerst grootschalig onderzocht.

    Het onderzoek werd gedaan onder 10.000 vrouwen die recent een baby hadden gekregen, maar liefst 14% van hen scoorde positief voor ernstig depressieve gevoelens.
    Het onderzoek geeft hiermee aan hoe belangrijk het is om te screenen op depressie gedurende de zwangerschap en na de bevalling.

    "In de U.S. wordt het overgrote deel van vrouwen met een depressie tijdens of na de zwangerschap niet herkend" zegt onderzoeker Katherine Wisner, "het is een groot gezondheidsprobleem. De geestelijke gezondheid van de moeder heeft direct effect op de ontwikkeling van de foetus en op de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van het kind na de geboorte".

    "Veel vrouwen begrijpen niet wat er met hen gebeurt, ze denken dat het de stress is van het nieuwe moederschap en dat het normaal is dat ze zich zo voelen" zegt Wisner.

    Van de 14 % van de vrouwen die als depressief scoorde in het onderzoek zijn er 826 psychiatrisch gevolgd door huisbezoeken. Van de vrouwen die positief scoorde op depressie dacht 19,3% eraan om zichzelf iets aan te doen.
    "Van de meeste van deze vrouwen zouden we er normaal niet achter gekomen zijn dat ze despressief zijn en dat ze serieus in gevaar zijn" zegt Wisner. "Screening op depressie rondom de zwangerschap kan levens redden".

    Zelfmoord beslaat ongeveer 20% van de vrouwen die overlijdt na de geboorte en is hiermee de meest voorkomende oorzaak van moederlijke sterfte.

    Van de vrouwen die positief scoorde op ernstige postpartum depressie had 30% eerder al eens een periode van depressie ervaren of had een angst stoornis gehad. 40% had last van een postpartum depressie en 30% was tijdens de zwangerschap depressief. Meer dan twee-derde had ook een angststoornis.

    Van de vrouwen die positief scoorden had 22 procent een bipolaire stoornis, de overgrote meerderheid was hiervoor niet gediagnostiseerd door hun (huis)arts.

    Het is heel belangrijk dat juist de bipolaire stoornis wordt herkend door de arts, medicijnen gegeven bij een 'gewone' depressie kunnen een bipolaire stoornis verergeren. Uit het onderzoek is ook gebleken dat vrouwen die in het afgelopen jaar een kind hebben gekregen meestal geen hulp zoeken voor hun depressieve gevoelens.

    Een optimale gezondheid, zowel mentaal als fysiek van een vrouw gedurende haar zwangerschap en na de geboorte is cruciaal. Vrouwen die depressief zijn tijdens de zwangerschap hebben een verhoogd risico op vroeggeboorte en laag geboortegewicht.

    Dit komt doordat een depressie het hele lichaam verstoord. Verder eten vrouwen die depressief zijn vaak niet goed, gebruiken ze vaker alcohol en drugs en verzorgen zich in het algemeen niet goed.

    Als een jonge moeder depressief is kan haar emotionele status ervoor zorgen dat het kind minder goed ontwikkeld, het heeft effect op de moeder-kind binding, kan kinderen onzeker maken en ervoor zorgen dat het kind zich cognitief minder goed ontwikkeld.

    Met dit onderzoek lijkt het belang van een goede screening op de geestelijke gezondheid van zwangere vrouwen en jonge moeders nog eens benadrukt.

    Dit onderzoek is uitgevoerd in Amerika en de cijfers kunnen niet zomaar zondermeer worden vertaald naar de Nederlandse situatie, maar dit onderzoek laat wel zien dat veel meer vrouwen depressief zijn rondom de zwangerschap dan tot nu toe gedacht...

    Voel jij je depressief na bevalling? Meldt dit aan je verloskundige of arts. Behandeling is voor jou en je baby van groot belang!

    Bron; sciencedaily

    Hoe herken je een postpartum depressie?

    Heel veel vrouwen hebben kort na de bevalling last van negatieve gevoelens of sombere gedachten. Huilen om niets, boos worden om alles, het is heel normaal.

    Meestal verdwijnen dergelijke gevoelens langzaam maar zeker weer. Vooral het huilen om niets (de zogenaamde kraamtranen) zijn meestal binnen 10 dagen na de bevalling weer over.

    Natuurlijk blijf je wat langer nog labiel en voel je je anders dan normaal, maar deze gevoelens staan een normaal functioneren niet in de weg.

    Ook verschijnselen als spanning, nervositeit, gebrek aan eetlust en slaapproblemen komen de eerste tijd vaak voor. Deze verschijnselen zijn meestal van zodanige aard en omvang dat ze een normaal, actief leven niet in de weg staan.
    Ook deze verschijnselen verdwijnen vanzelf, zodra je aan het nieuwe ritme gewend bent geraakt en vertrouwd bent met de zorg voor de baby.

    Bij een postnatale depressie verminderen dergelijke klachten niet, sterker nog, ze nemen alleen maar toe!

    Als ze onbehandeld blijven nemen ze een dusdanige vorm aan dat ze in je dagelijkse activiteiten belemmeren.

    Als je hyperactief bent, doorlopend het gevoel hebt dat je 'nog even dit of dat' moet doen en helemaal niet meer tot rust kunt komen, of in een vrijwel totale apathische toestand terechtkomt, is het aan te raden contact met je huisarts op te nemen.

    Postnatale depressie symptomen

    Bij een postpartum depressie komen heel veel klachten voor. Gelukkig krijg je ze niet allemaal tegelijk. De meest in het oog springende klacht is het feit dat je een persoonsverandering ondergaat.

    Als je eerst onvermoeibaar was zul je nu mogelijk niet uit bed te branden zijn. De moeheid kan zo hevig zijn dat je niet eens meer op wilt staan om je te verzorgen.

    Vrolijke vrouwen drijven weg richting depressie. Moeders die jaren onderzoeken en behandelingen hebben ondergaan om zwanger te raken willen hun kind niet eens zien.

    Een postpartum depressie  komt vaak als donderslag bij heldere hemel.

    Veel vrouwen piekeren zich suf waarom ze zich zo voelen. Vaak zijn ze perfect de zwangerschap doorgekomen en op het moment dat de baby er is lijkt de hele wereld zwart te zijn geworden. Ze kunnen geen enkel argument bedenken waarom hen dit overkomt. En dat gaat ook op voor de omgeving.

    Bij een postnatale depressie zijn er zowel lichamelijke als geestelijke klachten. De meest voorkomende zijn:

    • stoornis dag-nacht ritme
    • Vermoeidheid
    • concentratie-zwakte
    • geheugen-zwakte
    • verwarring
    • eetproblemen
    • frigiditeit
    • angsten
    • fobieën
    • gedachten die niet stopgezet kunnen worden
    • boosheid
    • woede
    • irritatie
    • depressie
    • wegebben van emoties
    • niet meer van je kind of partner houden
    • onrustig zijn
    • vreemd eetgedrag
    • ontzettend aankomen of afvallen
    • hyperventileren
    • paniekaanvallen
    • maag en darmklachten
    • misselijkheid
    • haaruitval
    • huiduitslag
    • zweten
    • trillen
    • gevoel niet in het heden te leven  in een glazen bol
    • veranderd zicht (kleuren alles dichtbij ver weg)
    • uitputting
    • slaapstoornissen
    • overactiviteit
    • vreemde gedachten naar de baby toe (ik duw hem onder water, ik gooi hem uit het raam enz)
    • onrust

    De volgende kenmerken worden eveneens door vrouwen die een postpartum depressie hebben (gehad) genoemd:

    • malen, malen en nog eens malen
    • contacten vermijden
    • sterk verlies van zelfvertrouwen/eigenwaarde
    • van muggen olifanten maken
    • groot verantwoordelijkheidsgevoel
    • overbezorgdheid
    • afhankelijk van anderen
    • als een bezetene zoeken naar hulp.

    Waardoor ontstaat het?

    Uit alle onderzoeken die er internationaal gedaan zijn naar het ontstaan van een PPD is geen éénduidige oorzaak gekomen. Er blijken vaak meerdere factoren mee te spelen in het ontstaan van een PPD. Niet alle factoren hoeven bij jou van toepassing te zijn.

    Factoren die meespelen

    Lichamelijke factoren bij postnatale depressie

    Hormonale veranderingen

    In de zwangerschap verandert er veel in je hormoonhuishouding, vooral het gehalte aan progesteron neemt extreem toe. Vooral net voor de bevalling is het gehalte aan progesteron heel hoog. Na de bevalling verlaat dit  hoge gehalte aan progesteron je lichaam en daalt het progesterongehalte ineens heel sterk. Sommige wetenschappers menen dat de hypofyse (het orgaan in de hersenen wat de hormoonhuishouding aanstuurt) hierdoor in de war raakt of lui wordt.

    We weten dat sterke schommelingen in de hormonen bij sommige vrouwen stemmingswisselingen of depressieve gevoelens teweeg kunnen brengen. Dit zelfde zie je bijvoorbeeld bij vrouwen die last hebben van hun humeur rondom de menstruatie of vrouwen die depressieve gevoelens hebben tijdens de overgang.

    Verstoorde schildklierwerking

    Door de verstoring van de hormonen zie je vaak dat de schildklier te langzaam of te snel gaat werken. Volgens sommige artsen is de schildklier juist de oorzaak van postpartum depressie, anderen denken dat de schildklier mede ontregelt.

    De schildklier is belangrijk voor de stofwisseling en het afweersysteem. Storingen in de werking van de schildklier kunnen invloed hebben op de geestelijke en lichamelijk gesteldheid,

    Tekort aan vitaminen en mineralen

    Bij veel vrouwen met een postpartum depressie zie je tekorten aan bepaalde vitaminen en mineralen. Deze tekorten zijn waarschijnlijk ontstaan in de zwangerschap doordat de baby veel van de moeder mee-eet.

    Met name een tekort aan vitamine B6 en B12 komt vaak voor en een tekort aan ijzer en zink.

    Bij een te hoog koper gehalte bijvoorbeeld dalen bepaalde hormonen. Heb je niet genoeg vitamine B? Dan kan je progesteron minder werken. Het lichaam geeft in de vorm van klachten aan dat er aangevuld moet worden.

    Hersenstofontregelingen

    Het komt momenteel veelvuldig voor dat een arts of psychiater antidepressiva voorschrijft. Deze middelen bleken in de jaren 80/90 een positief effect te hebben op de stof serotonine in de hersenen Serotonine is een stof die zorgt voor prettige gevoelens. Ook remt het handelingen af die te ver doorslaan als paniek en dwanghandelen

    Uit Amerikaanse onderzoeken bleek dat serotonine tekort een gevolg kan zijn van de zwangerschap en geboorte. Vrouwelijke hormonen staan in verbinding met deze stof. Als progesteron en oestrogeen minder wordt of verkeerd werkt kan dit direct invloed hebben op de hersenstoffen.

    Ontregeling  van je bloedsuiker

    Voeding laat vaak zien of je in balans bent. Je kunt informatie halen uit de behoefte aan bepaalde stoffen. Zo ook als een vrouw snakt naar zoetwaren. Dit kan komen door een instabiel bloedsuiker.

    Ondanks dat je bloed meer dan genoeg suiker bevat blijft de behoefte. Dit noemt men hypoglykemie. Veel vrouwen met een postpartum depressie hebben deze klacht

    Psyschische factoren postpartum depressie

    Je eigen beeld

    Vrouwen die zichzelf hoge eisen stellen, alles perfect willen doen en niet toegeven dat iets tegenvalt, hebben een verhoogd risico op een postpartum depressie.

    Ook een hoge verwachting van het moederschap, denken dat je moedergevoelens vanzelf komen en je zullen vertellen hoe je alles moet aanpakken kunnen een postpartum depressie in de hand werken. De kloof tussen de werkelijkheid en “de roze wolk” die de vrouw zich had voorgesteld kan dan zo groot zijn dat de vrouw gaat twijfelen aan haar eigen kunnen. Vooral als je niet kunt toegeven dat het minder goed gaat dan je van tevoren had voorgesteld kan je in de problemen helpen.

    Vrouwen die hun gevoelens moeilijk uiten  en slecht nee kunnen zeggen hebben ook een verhoogd risico op een postpartum depressie.

    Onverwerkt verdriet

    Tijdens een zwangerschap en na de bevalling ben je labieler dan normaal.

    Dingen waar je voorheen je schouders over ophaalde kunnen je nu behoorlijk dwars zitten, dit is heel normaal, bijna iedere zwangere – of net bevallen vrouw heeft hier last van, dit kan ook nog wel enkele maanden duren. Maar doordat je minder stevig in je schoenen staat kan oude pijn ook weer volop terug komen.

    Vooral als je dingen niet goed verwerkt hebt kunnen die een aanleiding zijn tot een postpartum depressie. Kun je buiten de zwangerschap de negatieve gevoelens wegdrukken, nu je minder stabiel bent lukt je dan niet meer. Onvoldoende verwerkte pijn kan dus ook een oorzaak zijn voor een postpartum depressie, hoewel er bij veel vrouwen die een postpartum depressie krijgen absoluut geen sprake van is.

    Tegenvallende, moeilijke zwangerschap en/of bevalling

    Je had je er zoveel van voorgesteld, maar alles liep anders... Je bent teleurgesteld, verdrietig of boos, maar je weet niet wat je met die gevoelens moet doen. De mensen in je omgeving vinden misschien dat je niet moet zeuren, want met de baby is nu toch alles goed?

    Een 'zware' bevalling hoeft geen aanleiding te zijn tot het krijgen van een ppd, wanneer er voldoende liefdevolle zorg en aandacht is besteed aan de vrouw.

    Hoge verwachting van het moederschap

    Sommige vrouwen zien het moederschap als het zaligmakende geluk. Zij realiseren zich onvoldoende dat het moederschap ook veel vragen, onzekerheden en onregelmatigheid met zich meebrengt. Het eerst zo lieve baby’tje blijkt opeens niet anders te doen dan huilen…. Je droom wordt wreed verstoord, wat je ook doet je baby blijft huilen. Voor iedere moeder (en vader) is dit een crime, je hebt op een gegeven moment geen idee meer wat je moet doen en dat leuke kindje wat je in gedachten had, blijkt een klein monstertje waar je steeds meer moeite mee hebt om van te houden of van te genieten.

    Als je al tijden geen goede nachtrust hebt gehad omdat je baby niet wil slapen helpt dat natuurlijk ook niet mee.

    Je had het idee dat je het wel even allemaal zou doen, twijfelde er niet aan dat je een goede moeder zou zijn, maar in werkelijkheid spoken er constant vragen door je hoofd: Doe ik het wel goed, heeft hij wel genoeg voeding gehad, geef ik wel genoeg of juist teveel aandacht?

    Allemaal vragen die bijna iedere moeder zich wel eens stelt, maar voor de vrouw die is ingesteld op perfectie en zekerheid kan het soms heel moeilijk zijn om deze onzekerheden te accepteren en er mee om te gaan. Zij kan gaan twijfelen aan alles wat ze doet.

    Zelfbeeld, hoge verwachtingen en stress

    Het beeld van de ideale vrouw

    Van vrouwen wordt verwacht dat ze zorgzaam zijn, zich inzetten voor anderen en zichzelf in meer of mindere mate wegcijferen. Vrouwen willen (meer dan mannen) aardig gevonden worden. Een vrouw die zegt waar het op staat wordt al snel een KENAU gevonden. Hierdoor hebben veel vrouwen de neiging om aan dit beeld te voldoen. Als je niet continue zorgt voor je man, kind en huishouden dan ben je geen goede moeder en vrouw.

    Dus vergeten vrouwen die voor dit beeld gevoelig zijn om goed voor zichzelf te zorgen, ze cijferen hun eigen behoeften weg en staan continue klaar voor hun partner en baby. Niet snel zullen ze zeggen: “NU even niet! Neem dat kind maar even mee en ik ga lekker in bad liggen of een middag iets leuks doen met mijn vriendin”.

    Deze vrouwen hebben die behoefte wel, maar denken dat ze geen goede vrouw/moeder zijn als ze zo nu en dan even niets willen of juist iets willen alleen voor zichzelf. Even niet zorgen of niets hoeven komt niet in hun hoofd op. De ander is immers afhankelijk van jouw zorg. Toch levert dit onderdrukken van hun eigen behoeftes wel frustraties op. Frustraties die zich uiten in boosheid, een boosheid die meestal op zichzelf wordt gericht: “Waarom ben ik geen goede moeder/vrouw” “Waarom kan iedereen dit wel en lukt het mij niet”.  Hierdoor gaan ze vaak nog meer proberen om aan dit ideaal beeld te voldoen en stoppen hun eigen gevoelens en behoeften nog verder weg. Uiteindelijk kan dit leiden tot een postpartum depressie..

    Ingrijpende veranderingen in het leven

    Iedere ingrijpende verandering in het leven (zowel positief als negatief) kan een depressie veroorzaken. Het krijgen van een kind is zo ongeveer het meest ingrijpende wat een mens kan meemaken. Je hele leven staat op zijn kop. Niets is meer hetzelfde, je relatie met je partner verandert, jij voelt je anders, je bent niet alleen meer vrouw en echtgenote, maar ook moeder geworden. Als een dergelijke ingrijpende verandering samenvalt met een andere ingrijpende gebeurtenis, bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare of een verhuizing dan neemt de kans op een postpartum depressie. toe.

    Extreme stress

    Relatieproblemen, een partner die niet veel begrijpt van de veranderingen die een vrouw ondergaat tijdens de zwangerschap of na de bevalling, maar ook extreme stress op het werk zijn allemaal punten die het risico van een postpartum depressie verhogen.

    Erfelijke factoren

    Een belangrijke biologische factor is aanleg. Vrouwen bij wie depressies in de familie voorkomen hebben een grotere kans op het krijgen van een PPD.

    Verhoogd risico postpartum depressie?

    Een verhoogd risico voor het krijgen van een postpartum depressie hebben vrouwen die:

    • aardig gevonden willen worden door iedereen;
    • goed voor anderen kunnen zorgen, maar niet voor zichzelf;
    • zichzelf voorbij lopen in de zwangerschap en in de kraamtijd;
    • in financiële moeilijkheden verkeren;
    • in een slechte woonsituatie zitten;
    • een slechte relatie met hun partner hebben;
    • kiezen voor een kind zonder te beseffen dat er een veeleisend mens in hun leven komt;
    • een psychiatrisch verleden hebben;
    • familieleden hebben die lijden aan depressies;
    • alles perfect willen doen;
    • een bewerkelijke baby hebben;
    • niet voor zichzelf op kunnen komen;
    • zich opofferen;
    • een slechte begeleiding hebben gehad tijdens en kort na de bevalling;
    • een problematische verhouding hebben met hun ouders, m.n. hun moeder;
    • nooit gevoelens hebben mogen tonen, niet geleerd hebben hoe ze met gevoelens om kunnen gaan;
    • overtuigd waren van het bestaan van een moederinstinct en het moederschap als de bestemming voor zichzelf zagen en die zich bedrogen voelen;
    • gevoelig zijn voor hormonale schommelingen en/of Pre Menstrueel Syndroom hebben;
    • vrouwen die tijdens hun zwangerschap verhuisd zijn of een flinke verbouwing achter de rug hebben,
      waardoor er onvoldoende rust kon worden genomen;
    • een miskraam, vroeggeboorte of keizersnede hebben gehad;
    • die zijn gestopt met de borstvoeding;
    • vrouwen die erfelijk belast zijn (bijv. een moeder die ook p.p.d. had).

    Het is van belang te weten dat veelal niet één maar meerdere factoren tezamen een p.p.d. als gevolg hebben.

    Wat kun je zelf doen?

    Hieronder zie je een lijst met zelf-hulp suggesties die de weg naar genezing kunnen bevorderen. Houd in gedachten dat je soms niet goed genoeg voelt om de dingen die op de lijst staan uit te voeren. Ze zijn bedoeld om je te helpen om meer energie te krijgen gedurende je genezingsproces.

    Neem kleine stapjes, verwacht niet direct teveel van jezelf en neem het leven dag voor dag. Dit zelfhulp programma is bedoeld als ondersteuning in de therapie die je volgt via je arts of gespreksgroep.

    • Ga rusten als je baby slaapt.
    • Vertel je partner hoe je je voelt.
    • Stel prioriteiten in je activiteiten, niet alles hoeft
    • Vertel vrienden en familie wat ze kunnen doen om je te helpen, accepteer ook hulp van anderen
    • Vermijd strakke planningen
    • Sta jezelf toe om negatieve gedachten te hebben.
    • Trek de stekker uit de telefoon als je even geen zin hebt.
    • Verwacht niet direct teveel van jezelf
    • Zoek dingen waar je om moet lachen
    • Doe niet teveel op één dag
    • Vraag niet teveel verschillende mensen om advies.
    • Vertrouw op je eigen instincten
    • Vraag bezoek te bellen en beperk het bezoek
    • Vermijd mensen die je een rotgevoel geven
    • Stel je grenzen en geef ze ook aan bij mensen die je niet kan vermijden
    • Eet gezond en voldoende
    • Vermijd koffie en alcohol.
    • Ga naar buiten, wandel regelmatig
    • Stel jezelf niet te grote doelen
    • Neem je medicijnen in zolang ze worden voorgeschreven. Als je denkt het zonder te willen proberen overleg dit dan altijd eerst met je arts
    • Ga leuke dingen doen
    • Voel je niet schuldig, dit is een verspilling van energie.
    • Besteedt de energie die je hebt aan sport, spel of iets anders leuks
    • Verwacht goede en slechte dagen. .
    • Vertel je partner dat je zijn hulp op prijs stelt.
    • Vergelijk jezelf niet met anderen
    • Vertel je partner zo duidelijk mogelijk wat je nodig hebt.
    • Geef jezelf niet de schuld
    • Besteedt huishoudelijk werk uit.
    • Neem een goede vriend(in) in vertrouwen en praat over je gevoelens

    Het belang van knuffelen

    Knuffelen voor depressieve moeders

    Knuffelen en met de baby praten, dat doen depressieve moeders nauwelijks. Het gebrek aan positief contact heeft op de ontwikkeling van deze jonge kinderen een desastreus effect. (Lees ook onze blog Belang van knuffelen).

    Maar hieraan is gelukkig iets te doen, ontdekte onderzoeker Karin van Doesum van het Behavioral Science institute van de Radboud Universiteit Nijmegen.

    Ongeveer een op de tien moeders heeft last van een postnatale depressie. Kinderen van deze moeders vertonen kort na de geboorte al ander gedrag. Op de leeftijd van een jaar zijn zij onrustiger en negatiever dan hun leeftijdsgenoten en vermijden zij oogcontact met de moeder. De helft heeft voor zijn achttiende jaar zelf een depressie.

    Van Doesum toonde al in 1989 aan dat het belangrijk is om hierbij in te grijpen. Zij ontwikkelde een methode om het contact tussen moeder en kind te herstellen. Al na acht huisbezoeken van getrainde GGZ-begeleiders blijken de moeders in staat om goed op hun baby te reageren. De interventiemethode gaat met behulp van video.

    Op de video kunnen moeders zien hoe zij reageren op het kind. Door samen terug te kijken en aanwijzingen te geven leren moeders meer te praten en knuffelen met hun baby.

    De methode van Van Doesum blijkt een succes. Bij de helft van de GGZ-organisaties zijn medewerkers getraind om de methode te kunnen aanbieden. Van Doesum promoveerde op haar onderzoek aan de Radboud Universiteit.

    Bron:De Volkskrant/RU

    Behandeling

    De eerste stap naar genezing is erkennen dat je een postnatale depressie hebt.

    Veel vrouwen ontkennen en negeren het feit dat  ze een PPD hebben. Een depressie is in onze gemeenschap immers een niet begrepen ziekte.

    Zeker als je een kind hebt gehad wat gezond is, mag je al helemaal niet klagen laat staan depressief zijn. Jij hebt de eerste stap al gezet door te lezen over PPD en bij jezelf te erkennen dat er iets mis is.

    De behandeling van een PPD zou afhankelijk moeten zijn van de oorzaak. Vaak wordt een PPD veroorzaakt door een combinatie van lichamelijke en psychische factoren.

    Belangrijk is dat er eerst wordt uitgezocht of er lichamelijke oorzaken zijn. Zo zou je hormoonspiegel, het functioneren van je schildklier, de status van je vitaminen en mineralen en je bloedsuikers gecontroleerd moeten worden alvorens tot behandeling over te gaan. Helaas gebeurt dit lang niet altijd.

    Gesprekstherapie

    Praten over je gevoelens is een goed middel om je depressie te overwinnen. Als er onderliggende psychische oorzaken zijn is het zeker verstandig om deze gesprekken te voeren met een psychiater of psycholoog.

    Zijn er geen onderliggende psychische problemen dan kunnen gesprekken met een goede vriendin, je partner of een zelfhulpgroep ook voldoende zijn. Dit is voor iedere vrouw anders.

    Een prima plek om je te kunnen uiten en met lotgenoten je leed te delen en samen op te krabbelen, is de zelfhulpgroep. De resultaten die met deze vorm van hulpverlenen worden bereikt zijn zeer goed. De hulpverlening is primair gericht op vrouwen en in dit geval op vrouwen met een p.p.d. Een groot aantal groepen wordt begeleid door ervaringsdeskundigen of bondgenoten (zij die zich medestanders voelen in de 'strijd').
    Soms is psychotherapeutische behandeling de aangewezen weg.

    Hormoonbehandeling kan worden voorgeschreven door een huisarts of gynaecoloog. De voorschrijver moet arts zijn.
    In Nederland werkt men voornamelijk met duphaston en progestan. Deze middelen verhogen de progesteronspiegel. Tijdens een PPD is deze spiegel bijna altijd te laag.

    Het voordeel is dat je snel op kan knappen, meestal voel je resultaat in enkele weken. Het nadeel is dat sommige vrouwen last hebben van bijwerkingen als hoofdpijn, moeheid en misselijkheid.

    Omdat iedere vrouw een individuele behandeling nodig heeft werkt het niet bij iedereen. Het werkt ongeveer bij 60% van de moeders. Een hormoonbehandeling zal immers alleen werken als de oorzaak van jouw PPD een verstoring in je hormoonhuishouding is.

    Behandeling van vitaminetekorten of schildklierafwijkingen:

    Regulier werkt men zelden met aanvullingen. Soms zal een huisarts pyridoxine voorschrijven. Dit is vitamine B6 wat zorgt voor een ondersteuning van de hormonen.

    Je schildklierfunctie kan middels bloedonderzoek worden gecontroleerd, bij een te snel of langzaam werkende schildklier kunnen medicijnen (meestal via de internist) worden voorgeschreven.

    Te lage bloedsuikers

    Aan de hand van testen en vragenlijsten kan men goed inschatten of je hier werkelijk last van hebt. Regulier staat men hier niet altijd voor open.

    De behandeling bestaat uit een dieet en eventueel aanvullingen op orthomoleculair en homeopathisch gebied.

    Behandeling met medicijnen

    Heel vaak krijgen vrouwen kalmeringsmiddelen voorgeschreven. Het is zaak je te realiseren dat deze medicijnen je niet van je problemen afhelpen. Je ware gevoelens worden onderdrukt. Ze kunnen je even door een extra moeilijke periode heen helpen. Als je ze gebruikt, probeer dit dan zo snel mogelijk af te bouwen. Er zitten medicijnen tussen die verslavend werken en als je ze lang gebruikt heb je er alleen maar een probleem bij!

    Stop niet abrupt. Bouw het gebruik af, altijd in overleg met je arts en stop niet op eigen houtje. Informeer eens bij een organisatie van lotgenoten op het terrein van medicijnverslaving.

    Slaapmiddelen kunnen (tijdelijk) helpen, het gebruik van plantaardige slaapmiddelen worden veelal aanbevolen: Borstvoeding kan je bij het gebruik van plantaardige slaapmiddelen gewoon blijven geven. Goed slapen is heel belangrijk!
    Antidepressiva worden tegenwoordig steeds vaker voorgeschreven. De nieuwere soorten (bijvoorbeeld Prozac) kennen minder bijwerkingen dan de oudere. Bij het gaan slikken van een antidepressivum is het belangrijk om te weten dat het vaak 6 tot 8 weken duurt voordat het middel echt gaat werken. De omgeving ziet vaak wel eerder veranderingen. In die eerste weken kunnen bepaalde bijwerkingen optreden (zie bijsluiter van het middel) . Desalniettemin kan het slikken van een antidepressivum je (lichaam en geest) rust geven zodat je bepaalde zaken weer op een rij kunt gaan zetten.

    Antidepressiva moeten vaak 4 tot 6 maanden worden gebruikt. Bij ongeveer de helft van de vrouwen met een PPD helpen antidepressiva.

    Alternatieve geneeswijzen

    Alternatieve geneeswijzen vormen een goede aanvulling op het reguliere aanbod. Voor PPD zoeken veel vrouwen hun heil in de alternatieve sector.

    De reden is dat men regulier weinig aanbod heeft. Er zijn diverse behandelvormen die goed werken bij PPD. Ook therapieën die al heel ingeburgerd zijn in Nederland als acupunctuur, homeopathie en drukpuntmassage.

    Bij een alternatieve behandeling wordt er veel tijd uitgetrokken om naar je te luisteren en een oplossing te vinden. Een goede therapeut stuurt je door als hij/zij je niet verder kan helpen. Je kunt voor alternatieve geneeswijzen terecht bij zowel artsen als niet artsen.

    Als je een therapeut wilt bezoeken is het verstandig te vragen of deze is  aangesloten bij een beroepsvereniging. Hier ben er van verzekerd dat diegene heeft gestudeerd en dat je bij problemen/klachten ergens terechtkunt.

    Wat de partner moet weten

    Ongeveer 10% van de vrouwen die een kind hebben gekregen, krijgt een post partum depressie (PPD).

    • PPD kan goed behandeld worden en gaat met goede behandeling weer helemaal over
    • PPD is een depressie die op ieder moment na de bevalling kan optreden, zelfs tot een jaar na de bevalling
    • Als je vrouw PPD heeft is het belangrijk dat jij op de hoogte en betrokken bent bij de behandeling
    • PPD kan ontstaan zonder waarschuwing of tekenen vooraf. Vrouwen die nooit depressief zijn geweest kunnen het krijgen. Het komt voor bij vrouwen met een goed huwelijk of bij alleenstaande vrouwen, bij vrouwen die ontzettend veel van hun baby houden, bij de eerste baby of bij een volgende
    • PPD komt voor bij vrouwen die  voorheen geen enkel begrip hadden voor depressies
    • Vrouwen hebben twee keer zoveel risico op het krijgen van een depressie als mannen
    • Vrouwen zijn het meest vatbaar voor emotionele ziekten na de bevalling
    • PPD is een echte ziekte
    • Je vrouw stelt zich niet aan
    • Het heeft niets te maken met een slechte moeder zijn of niet van haar baby houden
    • Het heeft niets te maken met negatieve gevoelens ten opzichte van zichzelf, jou of haar baby
    • Het heeft niets te maken met slapheid of niet voldoende doen om uit de depressie te komen
    • Ze kan zichzelf niet vermannen en zo beter worden
    • Herstel duurt maanden
    • Ze wordt beter maar het duurt wel even
    • PPD is niemand zijn schuld, ook de jouwe niet
    • Geef niets of niemand de schuld
    • Bedenk dat we niet precies weten waarom ze een PPD heeft gekregen, maar we weten wel wat we kunnen doen om haar beter te laten worden

    Wat de partner kan doen en laten

    Doordat je vrouw een PPD heeft zal ze erg onberekenbaar zijn. Ze kan boos worden om niets, normale communicatie is bijna onmogelijk. Hieronder vind je enkele dingen en hoe zij kan reageren:

    • Als je zegt dat je van haar houd, zal ze je niet geloven
    • Als je zegt dat ze een goede moeder is, zal ze denken dat je dit zegt om haar beter te laten voelen
    • Als je zegt dat ze mooi is, zal ze denken dat je liegt
    • Als je zegt dat ze zich nergens zorgen over hoeft te maken, zal ze denken dat je geen idee hebt hoe rot ze zich voelt
    • Als je eerder thuis komt, zal ze zich schuldig voelen
    • Als je vertelt dat je moet overwerken, zal ze denken dat het je niets  kan schelen.

    Wat kun je wel doen

    Vertel haar……

    • dat je weet dat ze zich rot voelt
    • dat ze uiteindelijk beter zal worden
    • dat je bewondering hebt voor het feit dat ze therapie volgt en dat je er vertrouwen in hebt
    • dat ze ondanks dat ze zich  zo rot voelt toch een goede moeder kan zijn
    • dat het niet erg is als alles niet gelijk goed gaat
    • dat je weet hoe hard ze werkt om hieruit te komen
    • dat ze je moet vertellen wat jij kunt doen om haar te helpen.

    Zoek hulp in de huishouding, maar zorg ervoor dat zij er zelf ook bij betrokken blijft. Het is belangrijk dat ze niet het gevoel heeft dat alles uit haar handen genomen wordt. Hulp van familie en vrienden is van harte welkom, zolang ze haar wel blijven behandelen als een volwassen vrouw die best eigen beslissingen kan nemen.

    Als ze aangeeft te willen helpen, dan kun je proberen haar ervan te overtuigen dat het misschien beter is dat ze probeert te rusten of iets leuks te gaan doen, maar als ze perse wilt helpen dan moet je haar laten doen. Door haar alles uit handen te nemen kan ze zich nog ongelukkiger en mislukter gaan voelen.

    Een PPD is een ziekte die de hele familie treft...

    Wat kun je beter niet zeggen

    Zeg niet….

    • het gaat vanzelf over
    • dat je baalt van de manier waarop ze nu is
    • dat dit de gelukkigste tijd van haar leven zou moeten zijn
    • dat je haar voorheen leuker vond
    • dat ze zich beter zou voelen door bepaalde dingen te doen of juist laten
    • dat ze moet afvallen, nieuwe kleren moet kopen enz.
    • dat alle “jonge”moeders zich zo voelen
    • dat het maar een fase is
    • dat zij toch een baby wilde
    • dat ze sterk genoeg is om dit zelf te overwinnen, zonder hulp

    Een PPD is een ziekte die de hele familie treft. Ook jij had je deze tijd heel anders voorgesteld. Het valt niet mee om te leven met een vrouw die een PPD heeft. Constant moet jij degene zijn die het verstandigst is, je kunt wel ingaan op haar woede-uitvallen, maar dan raak je nog verder van huis.

    Verwaarloos jezelf niet, zoek hulp bij je huisarts of praat met een goede vriend of familielid. Houd jezelf niet groter dan je bent. Iedereen zal begrijpen dat het voor jou ook moeilijk is.

    Probeer je angsten en twijfels niet voor teveel aan je vrouw te laten zien. Een vrouw die depressief is kan moeilijk relativeren. Als jij haar continue verteld hoe moeilijk jij dit vindt, zal ze zich hier nog schuldiger over gaan voelen en nog verder in de depressie raken. Natuurlijk hoef je je gevoelens niet volledig voor haar verborgen te houden, maar probeer je angsten en twijfels niet te negatief te brengen.

    Zoek zo nu en dan wat afleiding, ga sporten of doe iets leuks met een vriend. Een lange wandeling met de baby kan ook heerlijk voor jezelf zijn.

    Eerder een postpartum depressie gehad

    Een PPD is een zeer angstige ervaring en zeker niet iets wat je voor een tweede keer wilt meemaken. Toch weten we dat vrouwen die eerder een PPD hebben gehad een hoog risico lopen om dit, als er geen voorzorgsmaatregelen genomen worden, na een volgende bevalling weer te krijgen (60%).

    Rust en goede voeding zijn belangrijke hulpmiddelen om een herhaling te voorkomen. Rust is niet alleen van belang na de bevalling, maar ook in de zwangerschap moet je voldoende rust nemen om zo uitgerust en goed voorbereid te beginnen aan het hernieuwde moederschap. Ga dus zeker niet verhuizen of verbouwen tijdens de zwangerschap. Neem op tijd zwangerschapsverlof en stop met werken zodra je het gevoel hebt dat je het niet meer aankunt. Houd je niet groter dan je bent.

    Eet in de zwangerschap en na de bevalling gezond en neem multivitaminen voor zwangere vrouwen, hiermee voorkom je tekorten van vitamine B, zink en ijzer.

    Plan je kraamdagen zo goed mogelijk vooraf. Zorg ervoor dat er niet teveel bezoek komt, zet op het kaartje dat mensen eerst bellen voordat ze op bezoek komen en stuur het bezoek uiterlijk om 21.00 uur weg. Beter nog is om ’s avonds geen bezoek te hebben.

    Praat veel met je partner over je gevoelens, zorg er dus voor dat jullie voldoende tijd samen hebben. Rust veel in de kraamdagen, benut je kraamverzorgster. Regel hulp voor na de kraamdagen of bespreek samen of je partner ouderschapsverlof op kan nemen.

    Vraag je familie of vrienden of je één keer per week de kinderen een dagje mag brengen, zo heb je tijd om iets leuks voor jezelf te doen of samen met je partner iets leuks te ondernemen. Trap niet meer in de bekende valkuilen door teveel van jezelf te verwachten en te weinig te rusten.

    Praat met je huisarts. Een veelgebruikte preventieve methode is het gebruik van progesteron. Deze hormonen kun je direct na de bevalling gaan gebruiken.

    Doordat je het eerder hebt meegemaakt weet je ook wat je moet vermijden. Mocht je toch weer negatieve gevoelens krijgen, dan zul je dit keer sneller aan de bel trekken en dus eerder hulp zoeken. Hierdoor verloopt een PPD na een volgende bevalling vaak minder ernstig.

     

    Kunnen mannen een post partum depressie krijgen?

    Hoewel hier weinig over bekend is, kunnen vaders ook  een soort PPD krijgen. Natuurlijk komen de lichamelijke veranderingen bij hen niet voor na een bevalling, maar ook voor de “jonge”vader zijn de veranderingen in zijn leven ingrijpend.

    Een drukke baan, onvoldoende slaap, een verantwoording voor zo’n klein wezentje. Dit alles kan er bij de “jonge”vader voor zorgen dat hij zich depressief voelt. Alles draait om de baby, veel bezoek die dit nieuwe wezentje komen bewonderen. Geen tijd meer voor een leven samen met je vrouw. Altijd rekening houden met de baby, niets kan meer spontaan. Het gevoel van verlies van vrijheid en grote verantwoording kan ook voor de vader leiden tot depressie. De symptomen en behandeling zijn voor een groot deel hetzelfde (met uitzondering van de lichamelijke oorzaken en behandelingen) als voor de moeder.

    Meer lezen

    Baby blues, kraamtranen een bekend verschijnsel
    Onderwerpen A-Z na je bevalling
    Het sprookje en de werkelijkheid moederschap
    En dan sta je er alleen voor
    Vrouw, moeder en echtgenote
    Op vakantie met je baby

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Je baby leren kennen? Weer fit worden na je bevalling? Ontdek onze cursussen.

    Gerelateerde berichten
    borstvoeding en alcohol
    Alcohol borstvoeding

    Hoe zit het met alcohol en borstvoeding, kan af en toe een glaasje of is alcohol en borstvoeding echt een Lees meer

    zwangerschapsverlof voorbij
    Weer aan het werk na bevalling

    Weer aan het werk, het vraagt veel organisatie, lees onze tips om je dag goed te starten

    Borstvoeding Vraag En Antwoord, Regeldagen, Krijgt Mijn Baby Wel Genoeg Voeding 2
    Borstvoeding na de 6e maand

    Heeft je baby genoeg aan borstvoeding als hij 6 maanden oud is?

    geboorteaangifte
    De baby aangeven

    Wat neem je mee en hoe werkt het?

    jaloers op baby
    Jaloers zijn

    Betrap jij, als partner , je er wel eens op dat je jaloers bent op de baby?

    lachen baby
    Lachen van de baby

    De eerste weken lacht een baby reflexmatig, niet bewust. Vanaf wanneer gaat een baby echt lachen?