Bloedarmoede zwangerschap

IJzertekort in zwangerschap komt veel voor.

Je voelt je continu moe, misschien ook wel duizelig. Klachten die kunnen wijzen op bloedarmoede. Wat is  het eigenlijk en belangrijker nog, hoe voorkom of verhelp je het?

Bloedarmoede zwangerschap

IJzertekort in zwangerschap komt veel voor.

Je voelt je continu moe, misschien ook wel duizelig. Klachten die kunnen wijzen op bloedarmoede. Wat is  het eigenlijk en belangrijker nog, hoe voorkom of verhelp je het?

IJzertekort zwangerschap

Als je zwanger bent, heb je meer kans op bloedarmoede dan buiten de zwangerschap.

Bij bloedarmoede is het ijzergehalte in je bloed te laag en kan het bloed minder zuurstof vervoeren, en daardoor kun je je moe en duizelig voelen. De medische term voor bloedarmoede is anemie.

Ook na een bevalling kun je last hebben van bloedarmoede, vooral als je meer bloed hebt verloren dan wenselijk.

Overzicht onderwerpen

    Klachten bloedarmoede zwangerschap

    Deze klachten kun je hebben bij bloedarmoede in de zwangerschap:

    • Moe en zwak voelen, weinig energie hebben.
    • Weinig eetlust.
    • Snel kortademig zijn bij inspanning,
    • Duizeligheid.
    • Het gevoel flauw te vallen.
    • Hartkloppingen.
    • Transpireren.
    • Hoofdpijn.
    • Oorsuizen.
    • Bleek zien

    Veel zwangeren hebben één of meer van dit soort klachten, ook zonder dat er sprake is van bloedarmoede. Een vingerprik stelt de diagnose.

    Omdat het hart tijdens de zwangerschap  harder moet werken, kun je last hebben van versnelde hartslag omdat het hart bovendien probeert het zuurstoftekort te compenseren door het bloed sneller dan normaal rond te pompen

    Je lichaam zorgt er voor dat de baby voldoende ijzer ontvangt voordat jijzelf jouw deel krijgt. Dit betekent dat er bij de zwangere veel eerder sprake is van een ijzertekort dan bij de baby.

    Pas bij extreem lage waarden van het hemoglobinegehalte (ijzergehalte in je bloed) loopt de baby gevaar.

    Er is dan een grotere kans op een vroegtijdige bevalling of een laag geboortegewicht van de baby.
    Een zeer ernstige bloedarmoede komt vooral voor als er sprake is van bepaalde aandoeningen zoals sikkelcelziekte of thalassemie.

    Gratis Baby op komst pakket

    Schrijf je in en ontvang ons nieuwste magazine, het 9 maanden plan, het handboek Gezond zwanger en nieuws omtrent jouw zwangerschap in je e-mail.

    "*" geeft vereiste velden aan

    IJzertekort zwangerschap oorzaken

    In de zwangerschap heb je een verhoogd risico op bloedarmoede, dat komt door de volgende zaken:

    Als je zwanger bent heeft je lichaam meer zuurstof nodig.
    Je lichaam maakt daarom extra rode bloedcellen aan om in deze behoefte te voorzien.

    Omdat de hoeveelheid bloedvocht (plasma) echter meer toeneemt dan de bloedcellen, neemt de concentratie van hemoglobine (Hb) en rode bloedcellen toch af.
    Het lijkt er dan op alsof je bloedarmoede hebt, maar in feite is de totale hoeveelheid hemoglobine en rode cellen juist toegenomen.

    Voor niet-zwangere vrouwen geldt een ondergrens van hemoglobine 7,5 mmol/l, bij een zwangere vrouw kan dit dalen tot 6,3 mmol/l (afhankelijk van de duur van de zwangerschap) zonder dat er sprake is van bloedarmoede.

    Rond 30-32 weken is het hemoglobinegehalte het laagst, daarna stijgt het weer iets.
    In de laatste maanden van de zwangerschap is de behoefte aan ijzer die je via de voeding binnen moet krijgen, verhoogd en heb je dus extra ijzer nodig.

    Oorzaken van bloedarmoede in de zwangerschap zijn:

    • Voeding met weinig ijzer en foliumzuur (bijvoorbeeld door sterk vermageren voor zwangerschap of bij niet goed gebalanceerde vegetarische voeding)
    • Hevige menstruaties voor de zwangerschap.
    • Vaak overgeven door misselijkheid.
    • Kort achter elkaar meerdere zwangerschappen hebt doorgemaakt.
    • Zwanger bent van een meerling.

    Bloedarmoede komt ook regelmatig voor als er veel bloedverlies is geweest bij de bevalling.

    Anemie; diagnose

    Hoe kom je erachter dat je bloedarmoede hebt tijdens je zwangerschap?

    Tijdens de zwangerschapscontrole wordt het Hb-gehalte standaard aan het begin van de zwangerschap en later nog minimaal één keer bepaald. Een druppel uit je vinger is voldoende en de uitslag is direct bekend.
    Als je klachten hebt die op bloedarmoede kunnen wijzen, vertel dit dan bij je bezoek aan de verloskundige of arts, zodat je Hb eventueel extra bepaald kan worden.
    De vingerprik zegt alleen iets over het hemoglobinegehalte in je bloed. Als dit te laag is, dan wordt een buisje bloed afgenomen en wordt op het laboratorium onderzocht wat de oorzaak is: ijzergebrek, normale verdunning tijdens de zwangerschap of een tekort aan een andere stof zoals foliumzuur.

    Voorkomen bloedarmoede zwangerschap

    Hoe zorg je ervoor dat je voldoende ijzer binnenkrijgt in de zwangerschap?

    Gezond en afwisselend eten is belangrijk om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen, zie de informatie over voeding en ijzer.
    Lever bevat veel ijzer, maar is tijdens de zwangerschap niet geschikt omdat het veel vitamine A bevat, wat schadelijk kan zijn voor de baby.

    In verband met toxoplasmose wordt geadviseerd geen rauw vlees te eten, eet dus alleen biefstuk, rood vlees bevat veel ijzer, als deze goed doorbakken is, let op dat vlees van de barbecue goed gaar is, eet geen filet americain, rauwe tartaar enz.

    Er zijn diverse producten te koop in de supermarkt of bij de reformzaak die extra ijzer en vitamine C bevatten.

    Als verloskundigen zien we goede resultaten van Floradix kruidenelixer.
    Andere voorbeelden zijn Roosvicee ferro  of een multivitaminepreparaat speciaal voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven. Deze middelen kunnen een goede ondersteuning zijn ter voorkoming van een ijzertekort. Overleg altijd eerst met de verloskundige of arts voordat je dergelijke middelen gaat gebruiken.

    Behandeling bloedarmoede zwangerschap

    De behandeling van bloedarmoede in de zwangerschap is afhankelijk van de oorzaak:

    IJzergebrek:

    Als jouw bloedarmoede door ijzergebrek wordt veroorzaakt, krijg je waarschijnlijk extra ijzer in de vorm van tabletten of een drankje.
    Gebruik nooit ijzersupplementen zonder eerst te overleggen met degene die de zwangerschap begeleidt. Deze middelen kunnen zwarte ontlasting of verstopping veroorzaken, dit is een normaal verschijnsel en niet verontrustend.

    Het is daarom belangrijk dat je voeding veel vezels bevat en dat je voldoende drinkt.
    Als je gelijktijdig vitamine C gebruikt (bijvoorbeeld uit fruit of vruchtensap) verbetert dit de opname van ijzer.

    Laat je bloed regelmatig controleren als je langdurig ijzerpreparaten gebruikt.

    Foliumzuur of B12 tekort:

    Een tekort aan foliumzuur kan ook door tabletten worden opgeheven, vitamine B12 kan per injectie worden toegediend.
    Alleen bij zeer ernstige bloedarmoede worden soms extra rode bloedcellen gegeven via een bloedtransfusie. De meeste ziekenhuizen hanteren hiervoor de ondergrens van 4,0 mmol/l van het Hb.

    Teveel bloedverlies bij bevalling

    Een geboorte gaat gepaard met bloedverlies. Wanneer er voor de bevalling geen sprake was bloedarmoede, kunnen de meeste vrouwen het bloedverlies tijdens de bevalling prima compenseren.

    Alleen als er sprake is geweest van hevig bloedverlies bij de bevalling of als er al sprake was van bloedarmoede tijdens de zwangerschap, kan het nodig zijn om na de bevalling ijzersupplementen te gebruiken.

    De verloskundige of arts zal enkele dagen na de bevalling het hemoglobinegehalte in het bloed controleren.

    Als je borstvoeding geeft,is het ook belangrijk om op je ijzerinname te letten omdat voor de moedermelk ook ijzer nodig is.

    Extra ondersteuning met ijzerrijke voeding of een ijzerrijk drankje (zoals Floradix kruidenelixer of Roosvicee ferro) zorgen ervoor dat je je ijzergehalte sneller op pijl brengt.

    Voeding om bloedarmoede te voorkomen

    In de zwangerschap heb je extra ijzer nodig om bloedarmoede te voorkomen.

    IJzer is onmisbaar voor de levering van energie in het lichaam. Het is een belangrijke bouwsteen van hemoglobine (Hb), deze stof zorgt voor het zuurstoftransport in het bloed en geeft het zijn rode kleur. Zonder ijzer kan geen hemoglobine worden aangemaakt en kan de zuurstof niet door het lichaam worden vervoerd. Zie bloedarmoede.
    De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) voor ijzer is voor mannen en vrouwen verschillend en varieert bovendien per leeftijdsgroep en ook per periode in de zwangerschap. Bij het opstellen van deze hoeveelheden is uitgegaan van een gemiddelde opname van ijzer uit een voeding die vlees bevat.

    Als je zwanger bent, of net bevallen zou je voeding meer ijzer moeten bevatten.

    hoeveel ijzer heb je nodig?
    Zwanger, 1 tm 3 maanden 11mg
    Zwanger, 4 tm 6 maanden 15mg
    Zwanger, 7 tm 9 maanden 19 mg
    Borstvoedend 20 mg

    Het uitgangspunt is een gezonde en gevarieerde voeding.
    In onderstaand overzichtje kun je zien hoeveel milligram ijzer een portie van het desbetreffende voedingsmiddel bevat:

    hoeveelheid ijzer in voeding
    voedingsmiddel portiegrootte mg ijzer
    Rundvlees, gemiddeld 1 stukje, 100 gram rauw gewogen 2,4
    Kipfilet 1 stukje, 100 gram rauw gewogen 0,6
    Kippenei 1 stuks 0,9
    Brood, volkoren 1 snee, 35 gram 0,9
    Brood, wit 1 snee, 35 gram 0,3
    Vleeswaren Voor 1 snee brood, 15 gram 0,4
    Appelstroop Voor 1 snee brood, 15 gram 2,2
    Pindakaas Voor 1 snee brood, 15 gram 0,2
    Ontbijtgranen, verrijkt met ijzer 1 portie, 30 gram 2,4
    Bruine bonen Gekookt, 3 opscheplepels, 180 gram 3,8
    Aardappel Gekookt, 2 stuks, 100 gram 0,6
    Donkergroene groente:
    spinazie
    Gekookt, 3 opscheplepels, 240 gram 3,1
    Donkergroene groente:
    broccoli
    Gekookt, 3 opscheplepels, 150 gram 1,5
    Bloemkool Gekookt, 3 opscheplepels, 165 gram 0,5
    Abrikozen Gedroogd, 3 stuks, 10 gram 0,4
    Rozijnen 1 eetlepel, 10 gram 0,2
    Noten, gemengd 1 eetlepel, 20 gram 0,6
    Noten, cashew 1 eetlepel, 20 gram 1,0
    Vruchtenlimonadesiroop, Ferro 1 eetlepel, 15 gram 15,0
    Bron: Nevo-tabel 2006

    Voorbeeld dagmenu
    Bij wijze van voorbeeld vind je hieronder een lijst met een voorbeeld dagmenu waarbij is aangegeven hoeveel ijzer de diverse voedingsmiddelen bevatten.
    5 snee volkorenbrood                                                              4,5 mg
    1 stukje rundvlees (100 gram, rauw gewogen)              2,4 mg
    vleeswaren voor 2 snee brood                                             0,8 mg
    pindakaas voor 1 snee brood                                                0,2 mg
    appelstroop voor 1 snee brood                                            2,2 mg
    4 gekookte aardappelen                                                          1,2 mg
    4 opscheplepels gekookte groente,             gemiddeld 2,0 mg
    ________
    Totaal                                                                                            13,3 mg

    De opname van ijzer

    In de voeding komt ijzer voor in verschillende vormen: als heemijzer en als non-heemijzer. Heemijzer wordt naar schatting voor 25% door het lichaam opgenomen. Het komt voor in dierlijke voeding zoals vlees, vis en gevogelte. In plantaardige producten komt non-heemijzer voor. Dit wordt minder goed (1-10%) opgenomen in het lichaam.
    IJzer uit dierlijke voeding wordt dus beter opgenomen dan ijzer uit plantaardige bronnen.
    Andere voedingsstoffen kunnen de opname van ijzer beïnvloeden:
    Vlees, vis en vitamine C verhogen de opname van het (plantaardige) non-heemijzer.Het gebruik van groente of fruit (vooral citrusfruit of citrussap) tijdens iedere maaltijd kan dus waardevol zijn bij een (te) laag ijzergehalte.
    Bovendien zijn er enkele lichamelijke factoren die invloed hebben op de opname van ijzer. Wanneer de lichaamsvoorraad ijzer laag is, neemt het lichaam meer ijzer op. Ook bij een hogere ijzerbehoefte (zoals tijdens de zwangerschap) is de opname hoger.

    Meer lezen

    Vaginale infectie
    Hoge bloeddruk
    Koorts in de zwangerschap
    Voor- of laagliggende placenta
    Zwangerschapssuiker
    (solutio placentae) Placenta loslating

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Met een zelfverzekerd gevoel bevallen?
    In deze cursussen antwoorden op al jouw vragen.

    Gerelateerde berichten
    Alcohol In De Zwangerschap Kan 1 Glaasje Kwaad
    Alcohol in de zwangerschap

    Wat doen alcohol met je baby in de zwangerschap?

    Tweeling, 1 Of 2 Eiig, Dit Is Het Verschil
    Meerling zwangerschap

    Hoe ontstaat een twee (of meer) ling eigenlijk? Is het erfelijk?

    Echo
    Echo

    Welke echo's kun je in de zwangerschap krijgen en welke zijn standaard?

    Pretecho, Waar Let Je Op Als Je Een Pretecho Wilt Laten Maken
    Pret echo

    Als je een pretecho wilt laten maken zijn er een aantal dingen die je van te voren moet weten en Lees meer

    zelf hartje luisteren
    Zelf naar het hartje luisteren baby

    Als partner kun je prima zelf het hartje luisteren van je baby. Wij leggen uit hoe.

    zwangerschapscontroles
    Wel of niet mee op controle

    Gaat je partner mee op controle en zo ja hoe vaak dan?