Geel zien baby

Veel baby's worden in de kraamdagen geel

Hoe komt het dat je baby geel gaat zien en kan het kwaad? Antwoord op deze vraag en uitleg waarom baby's geel gaan zien vind je in deze blog.

Geel zien baby

Veel baby's worden in de kraamdagen geel

Hoe komt het dat je baby geel gaat zien en kan het kwaad? Antwoord op deze vraag en uitleg waarom baby's geel gaan zien vind je in deze blog.

In de kraamdagen gaan veel baby's geel zien

Ouders vinden dit vaak een mooi gezicht, hij ziet er zo gezond uit.
Tot een bepaalde hoogte is geel worden heel normaal. De verloskundige en kraamverzorgster zullen de kleur en de gesteldheid van de baby goed in de gaten houden om te beoordelen of het geel zien van je baby nog onder het normale valt.

Waarom gaan baby's geel zien?

Bilirubine is een stof die vrijkomt bij de afbraak van rode bloedcellen. Een teveel aan bilirubine veroorzaakt een gele verkleuring van de huid en slijmvliezen.

Een baby heeft meer rode bloedcellen dan volwassenen

Vanuit de baarmoeder heeft een baby veel meer rode bloedcellen dan een volwassene en bovendien leven de rode bloedcellen veel korter dan bij ons.

Hierdoor er is een heel hoge afbraak van rode bloedcellen en bij deze afbraak komt de bilirubine vrij. Bilirubine is niet oplosbaar in water en kan niet via de urine of ontlasting worden uitgescheiden.

De lever is het orgaan wat ervoor moet zorgen dat de bilirubine via de urine en ontlasting kan worden afgevoerd. Hiervoor moet de lever de bilirubine zo omvormen dat het wel in water oplosbaar wordt, als dit is gebeurd wordt de bilirubine via de gal afgegeven aan de darmen waar het grotendeels via de ontlasting het lichaam verlaat.

De lever van de pasgeborene is nog niet helemaal rijp, hierdoor kan de lever al die bilirubine nog niet verwerken.

Het gevolg hiervan is dat er vrij veel bilirubine in het lichaam achter blijft wat via het bloed terechtkomt onder de huid en in de slijmvliezen en ervoor zorgt dat je baby gaat geel zien.
Mensen met een leverziekte hebben vaak ook een gele kleur.

Ongeveer 50% van de baby's gaan binnen de eerste week, in meer of mindere mate geel zien.

Deze geelzucht die begint tussen de tweede en vijfde kraamdag noemen we fysiologische, of normale, geelzucht.

De baby wordt het eerst in het gezicht geel, daarna op de romp en de armpjes en beentjes te zien. Als het langer bestaat kleurt daarbij ook het oogwit geel. Deze normale geling, moet worden onderscheiden van situaties waarin het geel zien op een ziekte berust.

Het percentage baby’s dat na de geboorte echt een te hoog gehalte bilirubine in het bloed krijgt ligt rond de 1%.

Bij fysiologische geelzucht is de baby meestal op zijn geelst tussen de 3e en 5e dag

Verloop geel zien baby

Dit geel zien bij baby's is van tijdelijke aard en verdwijnt meestal binnen enkele dagen weer, hoewel kinderen die borstvoeding krijgen wat langer (soms wel enkele weken) geel kunnen blijven.

Bij fysiologische (normale) geelzucht is de baby meestal op zijn geelst tussen de 3e en 5e dag, daarna neemt het langzaam maar zeker af.

Normale geelzucht bij pasgeborenen is ongevaarlijk en heeft geen rest verschijnselen, vooropgesteld dat de bilirubineconcentraties niet tot gevaarlijke hoogtes stijgen.
De kraamverzorgster en verloskundige zullen de kleur van de baby goed in de gaten houden.

Daarnaast is ook de conditie van de baby van belang. De conditie van een baby zegt namelijk ook iets over de oorzaak van het geel zien en of de concentratie bilirubine te hoog dreigt te worden.

Bij een te hoge concentratie bilirubine worden baby's vaak suf en zijn ze niet lekker.

Overzicht onderwerpen

    Pathologische (abnormale) geelzucht

    Als je baby binnen de eerste twee dagen al geel wordt is er vaak sprake van pathologische geelzucht.

    Pathologische geelzucht kan worden veroorzaakt door:

    1. een aandoening waarbij er een verhoogd aanbod is van bilirubine, of
    2. een aandoening waarbij de lever het normale aanbod van bilirubine niet kan verwerken
    3. een aandoening waarbij het bilirubine vanuit de darmen weer wordt teruggevoerd in het bloed in plaats van uitgescheiden via de ontlasting.

    1) ziekten of aandoeningen waarbij er een verhoogd aanbod van bilirubine is

    Dit zijn o.a.: Rhesus en ABO antagonisme en irregulaire antistoffen.

    Hierbij is er sprake van een conflict tussen het bloed van de moeder en het bloed van het kind. De moeder heeft hierbij antistoffen gevormd tegen het bloed van het kind en deze antistoffen zijn via de placenta bij de baby gekomen.

    De antistoffen breken het bloed van de baby af. Hierdoor is er een versnelde afbraak van rode bloedcellen en komt er dus extra veel bilirubine vrij.

    Deze aandoeningen komen tegenwoordig weinig meer voor. Op rhesus antistoffen wordt immers gecontroleerd in de zwangerschap en is er anti D voorhanden om dit probleem te voorkomen.

    ABO antagonisme is een zeldzame aandoening, toch zal hier altijd aan gedacht worden als de baby binnen 24 uur geel wordt. Vaak zijn wisseltransfusies bij de baby nodig om het bloed van de baby weer in orde te krijgen. Ook bij een vacuümverlossing zie je vaak dat de baby sneller en erger geel wordt. Dit wordt veroorzaakt door de bloeduitstorting die zit op de plaats waar de vacuümpomp heeft gezeten.

    Bij een bloeduitstorting is er sprake van een groot aantal rode bloedcellen wat moet worden opgeruimd en hierbij stijgt dus ook de concentratie van het bilirubine, in dit geval is de baby dus wel heel vroeg geel, maar is er geen sprake van een achterliggende ziekte of aandoening. Vaak kan dit thuis worden aangezien en hoeft er geen vervolgonderzoek plaats te vinden.

    2) een aandoening waarbij de lever het aanbod van bilirubine niet kan verwerken

    Bij bepaalde infecties, stofwisselingsproblemen of ziekten waarbij er een tekort is aan het leverenzym, werkt de lever niet voldoende om het bilirubine om te zetten in een vorm die via de ontlasting kan worden uitgescheiden.

    In dit geval zal de infectie, de stofwisselingsziekte en de afwijking aan de lever behandeld moeten worden naast het verlagen van het bilirubinegehalte. Het heeft immers weinig zin om alleen het bilirubinegehalte te verlagen als de oorzaak van de stijging niet wordt opgelost.

    3)een aandoening waarbij het bilirubine vanuit de darmen weer wordt teruggevoerd in het bloed in plaats van uitgescheiden via de ontlasting.

    Bij aandoeningen waarbij er bijvoorbeeld een verstopping is in het maag-darmkanaal kan het bilirubine niet worden afgevoerd via de ontlasting of in andere gevallen niet via de gal in de ontlasting kunnen komen. Het bilirubine zal in die gevallen weer door het bloed uit de darmen worden opgenomen, waardoor de concentratie van het bilirubinegehalte in het bloed stijgt.

    Wat te doen als je baby de eerste dagen al geel wordt?

    Als je baby binnen 24 uur geel wordt moet er altijd een afspraak met de kinderarts gemaakt worden (de uitzondering hierop is als de baby geel wordt terwijl hij een bloeduitstorting heeft bijvoorbeeld ten gevolge van een vacuümverlossing).

    Hij zal dan onderzoek gaan doen om te achterhalen wat het achterliggende probleem is waarom de baby zo vroeg geel wordt. Meestal zal de baby hiervoor worden opgenomen in het ziekenhuis.

    De bevalling, dat is waar de meeste (toekomstige) ouders zich op richten. Hoe het daarna gaat, dat zie je vanzelf wel... Toch?

    Bereid je voor op de babytijd en leer wat je baby precies van je vraagt. Hoe zie je dat je baby moe is, honger heeft, wilt spelen of juist niet wilt spelen? En wat kun je het beste doen met deze signalen?

    Zorg voor die soepele overgang van zwanger zijn naar ouders zijn. Deze online cursus helpt je hierbij.

    Geel zien baby niet te erg?

    Geel zien bij baby's is een normaal en verklaarbaar verschijnsel

    Wanneer het bilirirubine gehalte in het bloed te hoog stijgt kan dat echter wel ernstige gevolgen hebben voor de baby.

    Vanwege de risico's bij een te hoog gehalte bilirubine zullen de verloskundige en de kraamverzorgster het geel zien van je kindje goed in de gaten houden.
    Zij letten onder ander op de volgende dingen:

    • is de baby alleen in zijn gelaat geel of over het hele lichaam?
    • zijn het oogwit en de slijmvliezen in de mond ook geel?
    • is de baby goed alert en drinkt hij goed?
    • heeft de baby voldoende poepluiers?
    • hoe geel is de baby?

    Al deze punten zijn van belang om te beoordelen of het geel zien nog steeds valt onder de norm fysiologisch, dus normaal.

    Controle van het bilirubine in het bloed, de stof die het geel zien veroorzaakt, is belangrijk omdat voorkómen moet worden dat er bij de baby lichamelijke verschijnselen van een te hoog bilirubine gehalte ontstaan.

    Deze verschijnselen zijn: slecht drinken ten gevolge van sufheid, apathie, een lage of later hoge spierspanning, prikkelbaarheid en overstrekken van hoofd en romp.

    Als er te lang een zéér hoog gehalte in het bloed voorkomt kan dit tot onomkeerbare hersenbeschadiging leiden.
    Gelukkig komt dit in de westerse wereld, waar de medische zorg goed is, bijna niet voor.

    Als je verloskundige twijfelt zal ze het bloed van de baby laten onderzoeken op de concentratie van bilirubine.

    Het bilirubinegehalte wordt soms gemeten met een bilirubinemeter. Dit instrument lijkt op een oorthermometer. De meting gebeurt door de tip een aantal keren zacht op het voorhoofd of borstbeen van de baby te drukken. De waarde van het bilirubinegehalte in de huid verschijnt dan op het leesvenster van het apparaat. Deze meting is echter minder betrouwbaar dan een onderzoek van het bloed.

    Als de uitslag van de huidmeting te hoog is, zal altijd bloedonderzoek moeten plaatsvinden; er moet dan bloed geprikt worden. Ook als de verloskundige vindt dat de uitslag niet overeenkomt met de bevindingen van het lichamelijk onderzoek, zal er alsnog bloedonderzoek worden gedaan.

    Bij een bloedonderzoek zal er meestal iemand met de baby naar het ziekenhuis gaan, (sommige verloskundigen prikken thuis en brengen het bloed dan naar het laboratorium) daar wordt dan wat bloed afgenomen van de baby en dit wordt onderzocht op de concentratie bilirubine in het bloed.
    Er kunnen dan een aantal dingen gebeuren:

    • De concentratie bilirubine in het bloed is normaal, de baby mag gewoon meer mee naar huis en hoeft niet terug te komen
    • De concentratie bilirubine is wel hoog, maar niet te hoog. De baby mag mee naar huis, maar moet de volgende dag weer geprikt worden om te controleren of de concentratie bilirubine binnen de normen blijft. Als de volgende dag de concentratie gestegen is, maar nog wel binnen de normen blijft, mag de baby mee naar huis maar moet de dag erna weer geprikt worden. Als de concentratie de volgende dag niet gestegen, of zelfs gedaald, is, dan hoeft de baby niet opnieuw geprikt te worden.
    • Het kan ook voorkomen dat de concentratie bilirubine zo hoog is dat de baby behandeld moet worden. In de meeste gevallen zal de baby dan enkele dagen worden opgenomen in het ziekenhuis* en onder de blauwe lamp  of op een lichtmatras worden gelegd, dit wordt fototherapie genoemd. Dit blauwe licht zorgt ervoor dat de bilirubine makkelijker wordt omgezet in de stof die via de ontlasting kan worden uitgescheiden. De baby krijgt een brilletje op om de ogen tegen het felle licht te beschermen.
      De baby wordt na enkele dagen minder geel en het bilirubinegehalte van het bloed daalt. Dit moet gecontroleerd worden door het bloed te onderzoeken. Meestal gebeurt dit in het ziekenhuis, maar soms kan het ook thuis.

    * In een klein aantal regio's kan fototherapie thuis worden gegeven. Je krijgt dan een zogeheten bilicocoon (een soort slaapzakje) thuis, in deze cocoon zit de lichttherapie.

    In zeldzame gevallen (bij minder dan 1 op de 100) lukt het niet om met fototherapie het bilirubinegehalte in het bloed voldoende te laten dalen. Meestal omdat het kind dan veel te veel bilirubine aanmaakt, bijvoorbeeld omdat de bloedgroepen van de baby en de moeder niet goed bij elkaar passen.

    Dan zal een wisseltransfusie noodzakelijk zijn om eventuele hersenschade te voorkomen. Het bloed van de baby wordt dan vervangen door donorbloed. Een wisseltransfusie duurt meestal twee tot drie uur. Daarna moet de baby weer onder de lamp om te voorkomen dat het bilirubinegehalte opnieuw te hoog wordt.

    Kun je voorkomen dat je baby te geel wordt ?

    Ongeveer 50% van de baby's in meer of mindere mate, tussen de 2e en 5e dag,  geel.

    Om te voorkomen dat je baby te geel wordt kun je een aantal dingen doen:

    Voedt vanaf dag 1 zoveel mogelijk om geelzucht te voorkomen of beperken.

    Leg je baby zoveel mogelijk in indirect zonlicht.

    Plaats het wiegje of bedje dus voor een raam waar zoveel mogelijk licht door binnenkomt. Zonlicht breekt bilirubine in de huid af. Leg de baby alleen met een luier aan voor het raam, hierdoor komt er zoveel mogelijk zonlicht op zijn huidje en kan de bilirubine beter worden afgebroken. Zorg er wel voor dat het kamertje lekker warm is anders kan de blote baby zich niet op temperatuur houden.

    Let op: leg je baby nooit buiten in de directe zon in verband met snel verbranden van de tere babyhuid.

    Voedt zo vaak mogelijk.

    Voedt vanaf dag 1 zoveel mogelijk om geelzucht te voorkomen of beperken. Als de baby vanaf dag 1 niet voldoende voeding binnen krijgt, zal hij het meconium (de eerste zwarte ontlasting) minder snel kwijtraken. Het bilirubine wat in het meconium zit kan dan geresorbeerd worden (terugkomen in het lichaam) en zo bijdragen aan hogere bilirubineconcentraties in het bloed.

    Als je borstvoeding geeft probeer de baby dan minimaal iedere 2 uur aan te leggen. Door veel voeding aan te bieden krijgt de baby meer ontlasting en bilirubine wordt vooral met de ontlasting uitgescheiden. Zo kan je voorkomen dat het bilirubine gehalte verder stijgt.

    Onderzoek heeft uitgewezen dat baby's die vaker borstvoeding krijgen lagere bilirubineconcentraties hebben. Als de baby goed aan de borst drinkt, is het verstandig om de tweede borst pas aan te bieden als de eerste borst goed is leeggedronken. Juist in de achtermelk zit veel vet. Vet stimuleert de ontlasting waardoor het bilirubine sneller wordt afgevoerd.

    Ook al is de baby slaperig, probeer hem de eerste dagen iedere 2 uur wakker te maken en te stimuleren tot het drinken aan de borst. Onderzoek heeft uitgewezen dat baby's die maar 6 voedingen of minder per dag krijgen een hogere concentratie bilirubine in het bloed hebben.

    Geef geen water bij.

    Van oudsher is men geneigd om water bij te geven aan baby's die geel worden. Men dacht namelijk dat het geel zien zou verminderen als de baby meer zou gaan plassen. Maar dit is zeker onjuist. Maar 2% van de bilirubine wordt via de urine uitgescheiden en 98% via de ontlasting!

    Door water bij te geven zal de baby minder goed aan de borst drinken of zijn flesje legen, de maag is immers al gevuld met water. Hierdoor zal de ontlasting minder vaak zijn en het bilirubine dus minder goed worden uitgescheiden.

    Meer lezen

    Voorkom verbranding baby
    Zesde ziekte baby
    Vijfde ziekte baby
    Waterpokken baby
    RS virus
    Een koortslip baby kan levensbedreigend zijn.

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Je baby leren kennen? Weer fit worden na je bevalling? Ontdek onze cursussen.

    Gerelateerde berichten
    borstvoeding en alcohol
    Alcohol borstvoeding

    Hoe zit het met alcohol en borstvoeding, kan af en toe een glaasje of is alcohol en borstvoeding echt een Lees meer

    zwangerschapsverlof voorbij
    Weer aan het werk na bevalling

    Weer aan het werk, het vraagt veel organisatie, lees onze tips om je dag goed te starten

    Borstvoeding Vraag En Antwoord, Regeldagen, Krijgt Mijn Baby Wel Genoeg Voeding 2
    Borstvoeding na de 6e maand

    Heeft je baby genoeg aan borstvoeding als hij 6 maanden oud is?

    geboorteaangifte
    De baby aangeven

    Wat neem je mee en hoe werkt het?

    jaloers op baby
    Jaloers zijn

    Betrap jij, als partner , je er wel eens op dat je jaloers bent op de baby?

    lachen baby
    Lachen van de baby

    De eerste weken lacht een baby reflexmatig, niet bewust. Vanaf wanneer gaat een baby echt lachen?