Hielprik

Tussen de derde en de zevende dag na de geboorte wordt de hielprik afgenomen.

Met een paar druppels bloed uit de hak (hiel) van je kind wordt onderzocht op zeldzame, ernstige (stofwisselings) ziektes.

Weten kan schade beperken:
De meeste ziektes waarop gescreend wordt zijn niet te genezen, maar wel te behandelen (medicijnen of dieet).
Juist doordat de ziektes zo vroeg opgespoord worden door de hielprik screening kan voorkomen worden dat kinderen ernstig ziek worden, gehandicapt of zelfs overlijden aan deze zeldzame ziektes die zonder de hielprik pas aan het licht zouden komen als er al veel kwaad geschiet is.

Het is daarom ook heel belangrijk om de hielprik te laten uitvoeren. Gelukkig doet 99% van de ouders dit.

Hoe gaat de hielprik in zijn werk?

Zodra je kindje ingeschreven staat bij de gemeente komt er een melding binnen bij de jeugdgezondheidszorg in jouw woonplaats, zij zorgen ervoor dat er iemand bij je thuis komt om de hielprik uit te voeren.
Meestal vindt de hielprik op dag 4 of 5 plaats, tenzij deze dag in het weekend of op een feestdag valt dan wordt de hielprik op de eerstvolgende werkdag gedaan.

De hielprik wordt bij jou thuis afgenomen, dit kan gedaan worden door een medewerker van de Jeugdgezondheidszorg, een kraamverzorgster of je verloskundige. Tegelijk met de hielprik wordt meestal ook een gehoortest gedaan. In sommige regio’s wordt de gehoortest gedaan op het consultatiebureau.

De uitvoerder prikt met een prikkertje in de hiel van je baby en neemt wat druppels bloed af uit de hak van je kindje en doet die druppels op een speciale kaart.

Op deze kaart staan 6 rondjes die allemaal gevuld moeten worden.

Het kaartje met het bloed wordt opgestuurd naar het laboratorium voor het bloedonderzoek.

Uitslag hielprik

Je krijgt altijd een uitslag. De uitslag is normaal gesproken binnen 5 weken bekend, als alles goed is ontvang je thuis een brief met de uitslag. Wanneer er een aandoening wordt gevonden, wordt dit doorgegeven aan jullie huisarts, die zal contact met jullie opnemen.

Soms is de hoeveelheid bloed te weinig om goed onderzoek te kunnen doen of is de uitslag van het bloedonderzoek onduidelijk, ook dan neemt de huisarts contact met jullie op. De hielprik wordt dan binnen twee weken na de eerste prik herhaald.

Als uit de hielprik afwijkend is, is het nog niet 100% zeker dat jullie kindje één van de ziektes waarop gescreend wordt heeft. Eerst is meer onderzoek nodig om te bepalen wat er precies aan de hand is. Dat vervolgonderzoek gebeurt in het ziekenhuis onder begeleiding van een kinderarts.

Tips om de hielprik makkelijker te laten verlopen:

Zorg dat de hiel van je baby lekker warm is, bijvoorbeeld door het voetje een tijdje in een bakje warm water te houden. Uit een lekker warme hiel stroomt het bloed makkelijker.
Geef je baby voeding direct na de prik om hem te troosten.
Vaak huilen baby’s niet of heel kort als het prikje gezet wordt. Voor moeder is het meestal moeilijker om te zien dan voor de baby om het te ervaren. Vooral omdat de hielprik meestal op dag 4 gegegeven wordt, een dag waarop veel kraamvrouwen al wat huilerig en labiel zijn.

Op welke aandoeningen wordt tijdens de hielprik getest?

een ziekte van de schildklier,
een ziekte van de bijnier,
erfelijke bloedarmoede (sikkelcelziekte en thalassemie),
een ziekte van de longen (taaislijmziekte ofwel cystic fibrosis),
een aantal stofwisselingsziektes.
afweerstoornis (SCID)
SMA (spinale musculaire atrofie ) een ernstige erfelijke spierziekte (va juni 2022)

De landelijke hielprikscreening wordt in de komende jaren verder uitgebreid. Volgens de planning wordt het hielprikbloed eind 2022 op 31 ziekten onderzocht.
De meeste van deze ziektes zijn erfelijk en komen niet vaak voor.
Wilt je precies weten om welke ziektes het gaat? Kijk dan op www.rivm.nl/hielprik.