Pijnbestrijding bevalling

Welke opties zijn er thuis en in ziekenhuis?

Om de pijn tijdens de bevalling te verminderen zijn er vele mogelijkheden. Wij bespreken zowel de mogelijkheden voor pijnbestrijding thuis als in het ziekenhuis. Van iedere methode vertellen we je op welke moment het gebruikt kan worden en de voor- en nadelen.

Pijnbestrijding bevalling

Welke opties zijn er thuis en in ziekenhuis?

Om de pijn tijdens de bevalling te verminderen zijn er vele mogelijkheden. Wij bespreken zowel de mogelijkheden voor pijnbestrijding thuis als in het ziekenhuis. Van iedere methode vertellen we je op welke moment het gebruikt kan worden en de voor- en nadelen.

Pijnbestrijding bevalling thuis

Bij pijnbestrijding tijdens de bevalling denken veel mensen onmiddellijk aan het ziekenhuis en een ruggenprik. Maar pijnbestrijding thuis is ook heel goed mogelijk.

Naast de tips die worden gegeven bij omgaan met pijn, vind je in dit hoofdstuk allerlei tips voor pijnbestrijding thuis:

Begeleiding: onderzoek heeft uitgewezen dat goede begeleiding bij de bevalling, door iemand waar je vertrouwen in hebt, ervoor zorgt dat je beter met de pijn tijdens de bevalling om kunt gaan.

Het is hierbij prettig als de persoon die je begeleidt weet wat er gebeurt bij een bevalling en hoe hij/zij je kan helpen de weeën beter op te vangen.

Dit kan heel goed je partner zijn, maar dan is het wel belangrijk dat je partner ook weet wat er gebeurt tijdens de bevalling en hoe hij/zij jou daar in kan ondersteunen. Want een partner kan echt veel meer dan een nat washandje geven.

In onze online bevalcursussen is er ruim aandacht voor de rol van de partner. Gewoon thuis samen goed voorbereiden is daarmee heel makkelijk.

Je verloskundige of een doula zijn uitermate geschikt om je goed door je bevalling te begeleiden. Maar het kan ook een goede vriendin zijn of je partner als die van zichzelf weet dat hij het hoofd koel kan houden en je echt kan begeleiden en van advies kan voorzien.

Een partner of vriendin moet je kunnen motiveren en opbeuren. Je hebt er niets aan als je partner je alleen maar beklaagd en verteld hoe erg hij/zij het voor je vindt. Je hebt echt iemand nodig die je op kan peppen.

Massage: Vooral als je rug weeën hebt kan masseren tijdens de bevalling heel goed helpen.
Vraag je partner of iemand anders die bij de bevalling aanwezig is om flink te drukken op de plaats die je het meest pijn doet.
Vaak is dit één plek net boven je stuitje. Hoewel we het masseren noemen gaat het vooral om heel hard drukken op de zere plek.

Geef aan waar de plek precies zit en hoe hard er gedrukt moet worden. Bij de meeste vrouwen met rug weeën helpt het alleen als er echt flink hard gedrukt wordt op de éne plek.
De partner moet met de handpalm hard drukken zolang de wee er in alle hevigheid is. Zodra de wee weg is kan er gestopt worden met drukken.
Geef dus ook aan wanneer je partner kan stoppen met drukken, want anders houdt hij/zij het niet de hele bevalling vol.

Bij been weeën kan het helpen om je beide benen te laten masseren (soort kneden van de spieren) door je partner.

Een soft touch massage (die je leert in onze online cursussen) kan helpen om meer oxytocine (het hormoon wat voor goede weeën zorgt) en endorfine (lichaamseigen pijnstiller) vrij te maken.

Warmte: een flink warm bad of douche vinden de meeste vrouwen heerlijk als de weeën echt hevig zijn.

Als je geen bad hebt ga dan zitten onder de douche (tuinstoeltje of krukje) en houdt de hete straal, tijdens een wee, op de plaats waar je de meeste pijn hebt.
Als je in bad kunt, zorg voor een flink warm bad en zorg er ook voor dat de badkamer behaaglijk warm is.
Blijf in ieder geval een paar weeën liggen, sommige vrouwen vinden het warme bad in eerste instantie niet lekker, maar als ze wat langer blijven liggen merken ze vaak toch dat de warmte de scherpe kantjes van de pijn afneemt.
Bovendien zorgt de warmte ervoor dat je beter ontspant.

De baarmoedermond is een spier en je kunt je voorstellen dat een spier die ontspannen is makkelijker open gaat dan een spier waar veel spanning op staat.
We zien dan ook vaak dat vrouwen die bij hevige weeën in bad gaan zitten, makkelijker en sneller ontsluiten.

Alles over de badbevalling lees je hier.

Ook een rubberen kruik kan heerlijk zijn om de pijn te verzachten. Leg de hete kruik (let op: leg altijd een doek tussen de kruik en je huid in verband met verbrandingsgevaar) op de plek die je de meeste pijn doet. Bij rug- of onderbuik weeën kun je de rubberen kruik tussen je onderbroek stoppen. Heb je last van beenweeën leg dan op ieder been een warme kruik.

Steriele waterinjecties; verloskundigen kunnen vrouwen die thuis of in het ziekenhuis bevallen injecties met steriel water geven als pijnbestrijding bij rugweeën.

Gezien de toenemende vraag naar pijnbestrijding bij bevallingen kan deze pijnbehandeling een goed alternatief zijn vergeleken met medicamenteuze behandelingen.

Steriele waterinjecties zijn een effectieve en veilige pijnbehandeling voor vrouwen tijdens de baring.
Er worden 4 tot 6 injecties met 0,1 ml steriel water net onder de huid in het pijnlijke gebied gegeven. De pijn neemt bijna direct af en de werking is 2 tot 3 uur.
Er zijn geen bijwerkingen of nadelige gevolgen voor moeder of  kind.
Zowel de pijn in de onderrug, die op andere manieren moeilijk te bestrijden is, als pijn in de buik wordt verminderd.
Het toedienen van de injecties wordt wel als pijnlijk ervaren. Daarom worden de injecties tijdens een wee gegeven zodat je de pijn minder voelt.
Voordat de injecties gegeven worden kan de huid ook verdoofd worden met ijscompressen, dit zorgt er ook voor dat de pijn van de prikken minder gevoeld wordt.

De werking van de waterinjecties berust op het principe van  lokale irritatie, door water onder de huid in te spuiten wordt het weefsel geïrriteerd en bepaalde zenuwvezels gestimuleerd. Dit belemmert de doorgifte van de pijnprikkels van de weeën  en zo wordt de pijn minder.

Er is (internationaal) veel onderzoek gedaan naar de veiligheid en werking van deze waterinjecties. In de Scandinavische landen en in Canada wordt deze vorm van pijnstilling al vele jaren gebruikt. Onderzoek heeft aangetoond dat het veilig is voor moeder en kind. Daarnaast geven vrouwen aan dat de pijn afneemt van een score 8 naar 3 op een pijnschaal van 1 tot 10, waarbij 10 onhoudbare pijn is en 0 geen pijn.

Hypnose: Hypnotherapie voor zwangeren is er op gericht om iedere zwangere ontspanning te leren om goed door de bevalling te komen.

De zelfhypnose die je leert, helpt je op een simpele en doeltreffende manier goed en diep te ontspannen. Hierdoor kun je beter met de weeën en de pijn omgaan.
De ontsluitingsfase verloopt over het algemeen sneller en de pijnbeleving wordt als minder hevig ervaren.
De bedoeling van zelfhypnose is dat je de bevalling op een prettige, fijne manier beleeft en er met een goed gevoel op de bevalling terugkijkt.
Dit geldt zowel voor de vrouw die bevalt als voor haar partner.

Bij hypnose moet je je voorstellen dat je leert om je op een diepe manier te ontspannen, waarbij je in jezelf gekeerd bent.
Je leert om in deze vorm van diepe ontspanning te komen en er ook weer uit te raken. Je bent niet "weg", je beleeft de bevalling dus wel degelijk en kan het je later ook gewoon herinneren.
Vanaf ongeveer 24 weken zwangerschap kun je met de cursus starten.

Voor vrouwen die veel last hebben van vervelende zwangerschapsklachten- zoals bv. slaapstoornissen, misselijk, pijn- kan het zinvol zijn om eerder te beginnen, omdat hypnose hier een goede invloed op kan hebben. Dit geldt ook voor vrouwen die extreem angstig zijn en erg tegen de bevalling opzien, om welke reden dan ook.

Online bieden wij ook een bevalcursus op basis van Hypnobirthing aan. Deze cursus wordt gegeven door verloskundige Doete die jou/jullie op een leuke en ontspannen manier leert hoe je diep kunt ontspannen, maar je ook alles vertelt over het verloop van je bevalling en welke hulpmiddelen je nog meer kunt inzetten tijdens de bevalling. Ook is er veel aandacht voor de rol van je partner tijdens de bevalling.

TENS: TENS staat voor Transcutane Electro Neuro Stimulatie.

Het is een apparaatje ter grote van een walkman met 4 elektroden pleisters die op de rug aangebracht worden.
Door middel van lichte stroomstootjes zou het apparaat de pijnprikkels naar de hersenen moeten verminderen, waardoor de intensiteit van de pijn minder wordt.
De pijn gaat dus niet weg, maar de scherpe kantjes worden weggehaald.
Je kan het vergelijken met de elektrische prikkels die je soms krijgt bij de fysiotherapeut om bepaalde pijnklachten te verminderen.

De intensiteit van de prikkels is instelbaar, dus als de weeën meer pijn gaan doen dan kun je de prikkels verhogen.
Er is diverse malen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van TENS in het algemeen (TENS wordt immers niet allen gebruikt voor de pijn bij bevallingen, maar ook bij bijvoorbeeld nekklachten). Het effect van de TENS is bij geen van deze onderzoeken aangetoond. TENS mag niet gebruikt worden bij hartklachten, dragers van een pacemaker, voor de 6e maand van de zwangerschap of in combinatie met water. Gebruikersonderzoek laat zien dat ongeveer 50% aangeeft de pijn beter te kunnen verdragen door gebruik van de TENS.
Enkele verloskundigen hebben een TENS in bij zich. Een TENS is ook te huur.

Mindset: Last but not least, jouw mindset speelt een belangrijke rol in het omgaan met pijn. Gelukkig zijn er veel truckjes om je mind te beïnvloeden en geven je hersenen ook nog eens lichaamseigen pijstillers in de vorm van endorfine af als jij voldoende kunt ontspannen tijdens je bevalling.

In een goede bevalcursus leer jij hoe je je mindset positief kunt beïnvloeden en krijg je tips en tricks om ervoor te zorgen dat je lichaam zoveel mogelijk endorfine afgeeft.

Samen super goed voorbereid aan de bevalling beginnen? Beiden weten wat je kunt doen om met de pijn om te gaan en pijn te verlichten? Kijk eens naar onze online bevalcursussen.

Overzicht onderwerpen

    10 tips die pijn bevalling verminderen

    Lees de tips van onze deskundigen hoe pijn bevalling te verminderen:

    Van onze deskundigen Imke van Soest en Wietske van Luipen beiden verloskundigen.

    1. Beval daar waar jij je het prettigst voelt
      De plek waar jij gaat bevallen moet veilig voor jou voelen. Verder moet je je er op je gemak voelen, vrij om te doen wat jij op dat moment wilt. Ook moet je voldoende ruimte hebben om rond te lopen. Verder is het fijn als er attributen zijn die jou kunnen helpen, denk aan een bevallingsbal of een bad.
    2. Omring je met een goed team
      Zorg dat je omringt wordt door mensen waar je écht wat aan hebt, die je steunen in plaats van medelijden hebben. Maar die ook weten wat ze op welk moment kunnen doen om te helpen (massage, ademhalingstechnieken enzovoort). Je bevalpartner kan je eigen partner zijn, maar natuurlijk ook een zus, vriendin, je moeder of bijvoorbeeld een doula. Als het maar iemand is die weet wat er tijdens een bevalling in jouw lijf gebeurt en hoe hij/zij jou positief kan ondersteunen.
    3. Weet wat er gebeurt tijdens een bevalling
      Natuurlijk is een bevalling niet te plannen en weet je nooit hoe jou bevalling zal verlopen, maar als je weet wat er allemaal in je lijf gebeurt, welke hormonen op welk moment van belang zijn en wat jij kunt doen om de juiste hormonen te laten stromen sta je echt met 3-0 voor.
    4. Bespreek je angsten
      Ben je bang voor je bevalling, voor de pijn, naalden of inwendig onderzoek? Bespreek dit met je verloskundige. Alleen al het uitspreken helpt, maar waarschijnlijk kan je verloskundige tips geven of afspraken met je maken die de angst doen verminderen.
    5. Doe ademhalingsoefeningen en oefen ook houdingen, massages en andere dingen die je kunnen helpen beter met de pijn om te gaan.
      Herhaling zorgt ervoor dat tricks beter blijven hangen. Regelmatig horen we van vrouwen die bevallen zijn dat ze tijdens de bevalling alles wat ze tijdens hun cursus geleerd hadden op het moment suprême vergeten waren. Door regelmatig te oefenen worden dingen eigen en gaan ze in je hoofd zitten waardoor je ze op het moment suprême makkelijk kunt toepassen.
      Herhalen-herhalen-herhalen dus… (groot voordeel van onze online cursussen is dat je ze net zo vaak kunt bekijken als je wilt, zo blijven de tricks goed hangen)
    6. Gebruik visualisaties
      Fop je hersenen. Focus op dingen die je blij maken in plaats van op de pijn. Dit werkt echt heel goed. Probeer het maar eens uit in de komende tijd als je je pijn doet. Als je focust op de pijn dan doet het écht heel erg pijn. Loop je echter gewoon door en doe je net of er niets aan de hand is, dan is de pijn zo over. Visualisatie oefeningen (die je bijvoorbeeld bij Hypnobirthing krijgt) helpen ook heel goed.
    7. Warmte ontspant.
      Neem een warme douche of bad, de warmte ontspant je spieren en neemt de scherpe kantjes van de pijn.
    8. Blijf bewegen
      Heel veel onderzoeken hebben al aangetoond dat blijven bewegen helpt om je bevalling te bespoedigen en ervoor zorgt dat je minder pijn voelt. Loop rond, hang om de nek van je partner, heupwieg, kwispel als een hond op handen en knieën, alles wat jou helpt. Beval je in het ziekenhuis, geef dan aan dat je bewegingsruimte belangrijk vindt.
    9. Vraag om een Gentle Touch massage of liefdevolle aanraking.
      Gentle touch (zachte aanraking) massage, maar iedere liefdevolle aanraking laat jou merken dat de ander met je meeleeft en voor je zorgt. Bovendien zorgt het voor het vrijkomen van Oxytocine, het hormoon wat goede weeën geeft.
    10. Ga vooral niet op je rug liggen persen
      Helaas bevalt het overgrote deel van de Nederlandse vrouwen nog steeds in bed, liggend op hun rug. Honderden onderzoeken hebben al uitgewezen dat dit geen goede houding is om in te persen. Zo is je bekken 30% groter als je in hurkzit bevalt in plaats van liggend op je rug. Bovendien werkt de zwaartekracht mee als je niet ligt maar zit of staat. Verdiep je in de verschillende houdingen of volg een goede cursus waar ze je de voor- en nadelen van de verschillende houdingen uitleggen.

    Op Babyopkomst.tv vind je 3 verschillende online bevalcursussen. Er zit er altijd één bij die bij jou past. Bovenstaande tips zijn een klein onderdeel van deze cursussen.

    Iedereen verdient een zwangerschap en geboorte waar je met een warm gevoel op terugkijkt.

    Verloskundige Doete leert je vol enthousiasme welke (hypnobirthing)tools je in kunt zetten tijdens je bevalling. Met praktische oefeningen en opdrachten leer je technieken die je helpen diepe concentratie te houden en door verschillende fases heen te ademen. De regie heb je hierdoor stevig in de hand.

    Pijnbestrijding bevalling in ziekenhuis

    Thuis mag geen medicatie worden gegeven voor pijnbestrijding bevalling. Dit omdat alle medicijnen ook bij de baby komen en het dus heel belangrijk is om de conditie van de baby in de gaten te houden door middel van een CTG (hartfilmpje).

    Welke middelen voor pijnbestrijding bij de bevalling zijn in het ziekenhuis voorhanden?

    Pethedine: injectie met pijnstillend medicijn:

    Pethedine wordt tegenwoordig bijna niet meer gegeven. Je wordt er suf van en onderzoek heeft uitgewezen dat vrouwen het pijnstillend effect als minimaal ervaren.

    Als het nog minimaal 3 uur duurt voordat de baby geboren wordt kan er een injectie (meestal in de bil of het dijbeen) gegeven worden die een middel bevat die de pijnprikkels verminderd.

    Meestal wordt er een injectie met pethidine ( een morfine achtige stof)gegeven. Pethedine kan ook middels een infuus gegeven worden.
    Wanneer geschikt: pethidine injecties zijn vooral geschikt als pijnstilling in een vroeg stadium van de bevalling.

    Als je bijvoorbeeld al nachten niet geslapen hebt omdat je wel weeën hebt, maar de bevalling niet echt doorzet kan een pethidine injectie helpen.

    Door het afnemen van de pijn en het feit dat veel vrouwen er wat suf van worden, kun je even uitrusten, soms wat slapen en zo wat bijtanken. In dit stadium, als er dus nog maar net 1 of 2 cm ontsluiting is en de geboorte naar verwachting nog lang op zich laat wachten, wordt de pethidine vaak gecombineerd met een slaapmiddel zodat je ook echt een paar uur kunt slapen.

    Bijwerkingen: alle morfine-achtige stoffen hebben als bijwerking dat de ademprikkels worden verminderd en de darmwerking wordt vertraagd.

    Omdat al deze stoffen ook bij de baby komen is het heel belangrijk om de conditie van de baby goed in de gaten te houden. Vooral als de injectie te laat gegeven wordt en de baby binnen 2 uur na toediening wordt geboren, is er een verhoogd risico dat de baby geen ademprikkel heeft als hij geboren wordt.

    Daarnaast moeten astma patiënten beducht zijn voor een astma-aanval.

    Andere, vervelende maar niet zo gevaarlijke, bijwerkingen zijn: misselijkheid, overgeven, hoofdpijn, duizeligheid, sufheid, slaperigheid.

    Hoe ervaren vrouwen het: de ervaringen van vrouwen die pethidine kregen zijn zeer wisselend.

    Sommige vrouwen geven aan het prettig gevonden te hebben dat de scherpe kanten van de pijn afgaan en ze zodoende wat rust kregen en konden bijtanken.

    Andere vrouwen vonden de bijwerkingen, sufheid, misselijkheid, het gevoel er niet bij te zijn, zo vervelend dat de nooit meer voor pethidine injecties zouden kiezen.
    Van tevoren is niet aan te geven hoe je op pethidine zult reageren, gezien de lage tevredenheid van barenden wordt het bijna niet meer gegeven. Bij een vroege start kan het nog wel een effectief middel zijn om tot rust te komen.

    Remifentanil infuus:

    Bij deze manier van pijnbestrijding krijg je via een infuus met een pomp een morfine achtige stof toegediend.

    Je kunt zelf (binnen grenzen gesteld door de arts) de hoeveelheid medicatie bepalen. De arts stelt de maximale hoeveelheid medicatie in, maar jij hebt een knop waarmee je jezelf de benodigde dosis kunt toedienen. Jij bepaalt dus hoe vaak je pijnbestrijding nodig hebt.

    Wanneer geschikt: je bevalling moet goed op gang zijn. Pethedine injecties kunnen in een vroeg stadium worden gegeven, een Remifentanil infuus niet.

    Het is aan te raden om de extra dosis TUSSEN de weeën in te geven. De pijnstiller werkt namelijk snel en kort en zo profiteer je optimaal van de pijnstillende werking tijdens de volgende wee.

    Het is belangrijk dat je zelf bepaalt wanneer je de extra dosis nodig hebt. Je partner of anderen mogen dan ook NIET op de knop drukken voor een extra dosis pijnstilling.

    Bijwerkingen zijn: sufheid, misselijkheid, jeuk en lage bloeddruk. Remifentanil kan effecten hebben op de ademhaling en hartslag. Er moet dan ook continu gemonitord worden.

    Het middel mag alleen toegediend worden in een ziekenhuis waarbij de artsen in de verloskamers voldoende (bij)scholing hebben gehad in reanimatie bij ademhalings- en hartproblemen.

    Remifentanil is snel beschikbaar in het ziekenhuis. Meestal kan het binnen 10-15 minuten worden toegediend, bij een ruggenprik is dit vaak niet het geval omdat de anesthesist lang niet altijd in het ziekenhuis aanwezig is.

    De effectiviteit van remifentanil wordt in diverse onderzoeken verschillend beschreven, van matig tot zeer effectief. Gemiddeld geeft 33% aan tevreden te zijn met deze vorm van pijnstilling tijdens de bevalling.

    Lachgas:

    Je ademt een mengsel van lachgas en zuurstof in via een kapje op je mond. Je bepaalt zelf hoe vaak je dit wilt inademen. De regie ligt dus bij jezelf.

    Meestal nemen vrouwen het lachgas vanaf het begin van de wee tot de wee weer over is.
    Om te zorgen dat er niet teveel lachgas in de verloskamer komt moet je een kinmasker dragen, de uitgeademde lachgas wordt daardoor ook weer afgezogen.

    Door het inademen van het lachgas voel je je een beetje verdoofd, een soort high gevoel. Sommige mensen worden er heel lacherig van, vandaar ook de naam.

    Lachgas kan tijdens de hele ontsluitingsperiode gebruikt worden. Tijdens het persen moet het gestopt worden omdat je tijdens het persen volledig geconcentreerd moet zijn.

    Lachgas neemt de scherpe kantjes van de pijn en zorgt ervoor dat je beter kunt ontspannen.
    Er zijn geen nadelige effecten voor de baby of voor het verloop van de bevalling bekend.

    Lachgas mag gebruikt worden in het ziekenhuis en in geboortecentra. Er is geen medische indicatie voor nodig.

    De ruggenprik:

    De ruggenprik is de meest effectieve vorm van pijnbestrijding. Meestal voel je helemaal geen pijn meer. Maar zoals bijna altijd zitten er aan dit voordeel ook wel nadelen.

    We hebben een aparte blog over alles rondom de ruggenprik

    Meer lezen

    VR tijdens bevalling
    Géén grotere kans op kunstverlossing met ruggenprik
    Als je van tevoren weet dat je een ruggenprik wilt, hoe regel je dat?

    Dit bericht delen of bewaren?

    Deel dit bericht via Facebook, Twitter, e-mail of WhatsApp. Later lezen of zelf bewaren? Mail het dan naar jezelf.

    Met een zelfverzekerd gevoel bevallen?
    In deze cursussen antwoorden op al jouw vragen.

    Gerelateerde berichten
    Bevallen In Het Ziekenhuis, Wat Zit Er In Je Ziekenhuiskoffertje
    Benodigdheden voor de ziekenhuis bevalling

    Wat neem je eigenlijk mee als je in het ziekenhuis gaat bevallen?

    Inwendig Onderzoek
    Inwendig onderzoek

    Is een inwendig onderzoek nodig tijdens zwangerschap? En hoe vaak gebeurt het tijdens je bevalling?

    tips omgaan met pijn bevalling
    Hoe ga je om met de pijn, wat zorgt ervoor dat je goed ontsluit?

    Alle info om de weeën zo goed mogelijk op te vangen. En uitleg ho de ontsluiting werkt.

    man steunt vrouw tijdens bevalling
    Persweeën

    Hoe herken je persweeën en wat als je nog niet mag persen?

    Wanneer Begint De Bevalling, De Baby Is De Baas
    De baby is de baas

    Het lijkt er op dat de baby bepaalt wanneer de bevalling begint.

    Hoe Gaat Dat Ontsluiten, Verweken En Verstrijken Van Baarmoedermond
    Begin bevalling: voor iedereen anders

    Hoe je bevalling begint is per persoon verschillend, toch zetten we eea voor je op een rijtje